تجربه جوانی و تولید فضای اجتماعی: مردم‌نگاری انتقادی پرسه‌زنی جوانان در فضاهای شهری (مورد مطالعه: خیابان پاسداران شهر سنندج)

سیطره‌ی سرمایه‌داری بر زندگی روزمره و میل آن به سامان دهی حیات عمومی/خصوصی همواره از رهگذر سازماندهی فضا تحقق یافته است. ازجمله فضاهای سازماندهی شده فضاهای شهری اند که هویت یابی، لذت جویی، معناسازی و کلاً تعامل های روزمره‌ی افراد را تنظیم و کنترل می کنند. در شهر سنندج خیابان پاسداران یگانه خیابانی است که دارای حال وهوایی متفاوت است. پژوهش حاضر کوشیده است تا این تولید فضای شهری را با تکیه بر دستگاه مفهومی لوفور و به‌کارگیری روش مردم نگاری انتقادی تحلیل کند. برای انجام این کار از چند مجرا وارد میدان مطالعه شده ایم: مصاحبه‌ی عمیق و فوکوس گروپ با پرسه زنان (جوانان ١٨-٣٠ سال)، مشاهده‌ی مستقیم فضا و مشاهده‌ی مشارکتی. تحلیل تماتیک داده ها نشان گر آن است که پراکتیس ها، قواعد و بازنمایی‌های فضایی حاکم بر این خیابان از پرسه زنانِ جوان «سوژه هایی مدگرا» ساخته و عمل فراخواندن جوانان به پذیرش گفتار مصرف گرایی را با موفقیت انجام می دهد. این فضا با «اِعمال تدابیر خُرد انضباطی» بر جوانان آنها را غرق در زندگی روزمره‌ی خیابانی می کند که تماماً متناسب با قواعد خود فضا شکل گرفته است. جوانان در متن این نوع ساختارها و سامانه‌های فرهنگی حاکم به عمل «نمایش جوانی» (نمایش مردانگی و نمایش زنانگی) دست می زنند؛ اما این عمل گویای هیچ گونه مقاومت رادیکالی در برابر قواعد فضا نیست. به علاوه، این نمایش جوانی پیوندی ناگسستنی با سن وسال جوانان دارد و همین نشان می دهد که «تجربه کردن زندگی» در این فضا به هیچ رو دال بر گشودگی خود فضا نیست. آنچه بر این فضا سیطره دارد ساختارهای اجتماعیِ «مناسبات سرمایه » است که به میانجی ساختارهای فرهنگی حاکم، تجربه جوانی را تولید و بازتولید می‌نماید.