خود مشت‌‌مالی در تاریخ شفاهی بنیاد مطالعات ایران؛ نگاهی انتقادی به حکومت پهلوی و دلایل سقوط آن

سقوط حکومت پهلوی درپی انقلاب اسلامی ایران در دهه‌ های پایانی قرن بیستم از مهم‌ ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران و جهان است. انقلاب‌ اسلامی از همان روزهای آغازین موردتوجه بسیاری از تحلیل ‌گران حوزه ‌های سیاسی، اقتصادی، جامعه‌ شناسی و روانشناسی بوده و حتی تاریخ‌ نگاری نیز از این رویداد بی‌ نصیب نماند. پیدایش فضای آزاد و طرح موضوعات جدید برای مورخان در اثر سقوط حکومت پهلوی و میل برخی از بازیگران و شاهدان در این رویداد برای ثبت و ضبط داده‌ های خود، انگیزه‌ ای در مورخان و موسسات برای تحلیل و بررسی انقلاب اسلامی با تکیه بر تاریخ شفاهی بوجود آورد. پژوهشگاه ‌های بسیاری در بیرون از مرزهای ایران و سال ‌ها بعد در داخل ایران برای گردآوری خاطرات شخصیت‌ های عصر پهلوی و فعالان انقلابی همت گماردند. بدین‌روی آثار تاریخی متفاوتی با نگرش‌ های مختلفی در داخل و خارج از کشور پدید آمد. یکی از این مراکز طراح و مجری برنامه تاریخ شفاهی، بنیاد مطالعات ایران است. پس از انقلاب ‌اسلامی وجود حمایت‌ های مالی خاندان پهلوی، کمک ‌های فنی دانشگاه ‌های غربی و از همه مهم ‌تر دسترسی آسان به رجال عصر پهلوی بنیاد را برآن‌ داشت که در زمینه گردآوری تاریخ شفاهی عصر پهلوی تلاش نمایند. این مقاله می ‌کوشد به روش تاریخی ‌ تحلیلی با تکیه بر متون تاریخ شفاهی بنیاد، به نقد و بررسی و تحلیل ساختاری، محتوایی و تئوریک آن بپردازد و در فحوای متون، روایت دیگری از دلایل سقوط حکومت پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی در خاطرات کارگزاران عصر پهلوی بجوید.

SelfEsteem in the Oral History of the Iranian Studies Foundation; A critical look at the Pahlavi government and the Causes for its fall

The collapse of the Pahlavi regime in the wake of the Islamic Revolution in the late decades of the twentieth century is one of the most significant events in contemporary Iranian and world history. From the earliest days, the Islamic Revolution has attracted the attention of many analysts in the fields of politics, economics, sociology, and psychology, and even historiography has not been deprived from portion. As the Pahlavi regime collapsed, emerged an open space and new issues for historians and the desire of some actors and witnesses to record their data provided an impetus for historians and institutions to analyze and examine the Islamic Revolution based on oral history. Many scholars outside of Iran and many years later inside Iran sought to collect memories of Pahlaviera personalities and revolutionary activists. Therefore, different historical works with different attitudes emerged at home and abroad. One of the centers for designing and implementing the Oral History Program is the Foundation for Iranian Studies. After the Islamic Revolution, the financial support of the Pahlavi dynasty, the technical assistance of Western universities and, most importantly, the easy access to the Pahlavi era’s men, led the Foundation to work on collecting oral history of the Pahlavi era. This article attempts to critically analyze its structural, content, and theoretical analysis based on the Foundation’s oral history texts, and in the context of the texts, another account of the reasons for the fall of the Pahlavi government and the victory of the Islamic Revolution in Pahlavi era brokers.