بررسی نقش فقیهان شیعه در شکل‌گیری و پیروزی انقلاب مشروطه

هدف: مقاله حاضر درصدد پاسخ گویی به این سوال است که علما و مراجع شیعه از نظر فکری و عملی چه نقشی در پیدایی و پیروزی انقلاب مشروطه داشتند. روش: این تحقیق متکی بر روش جامعه شناختی است. این بحث از نقطه نظر جامعه شناسی سیاسی با تکیه بر نقش نیروهای اجتماعی تاثیرگذار در انقلاب ها به صورت تحلیلی و توصیفی تبیین گردیده است.  یافته: بررسی ها نشان می دهد که علما و مراجعه شیعه از نیروهای اجتماعی صاحب نفوذ از نقش فکری و عملی تاثیر گذار در انقلاب مشروطه برخوردار بوده است.  نتیجه گیری: از این تحقیق روشن می شود ک علمای شیعه در ایجاد انگیزش های انقلابی و آگاهی بخشی به توده های مردم در مبارزه با استبداد داخلی و سلطه بیگانگان نقش رهبری را برعهده داشته اند و ماندگارترین و قابل توجه ترین تجربه از مداخله در امور سیاسی آن روز از خود به نمایش گذاشتند.