بررسی و مقایسه‌ی خواص ضد میکروبی کیتین و کیتوزان استخراج‌شده از بخش‌های مختلف اسکلت خارجی خرچنگ شناگر آبی (Portunus Segnis) از منطقه بندرعباس

سالانه 70-40 درصد از سخت پوستان دریایی صیدشده به ضایعات تبدیل می شوند که حدود 30-20 درصد اسکلت خارجی این سخت پوستان کیتین است؛ بنابراین دورریزهای سخت پوستان مواد اولیه ی مناسبی جهت تولید کیتین به شمار می رود. کیتوزان مهم ترین مشتق به دست آمده از کیتین است که خواص زیستی مختلفی دارد. در این مطالعه نمونه های خرچنگ شناگر آبی (portunus segnis) در تابستان 1393 با تور ترال از آب های بندرعباس صید و طی روش های استاندارد آزمایشگاهی کیتین و کیتوزان از پوسته ی آن استخراج گردید. کمیت و فعالیت ضد میکروبی کیتین و کیتوزان استخراج شده از بخش های مختلف اسکلت خارجی (کاراپاس، سینه، چنگک و پاهای راه روی) روی 11 سویه باکتریایی و 3 سویه ی قارچی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار کیتین و کیتوزان در پاهای راه روی به طور معنی داری بیشتر از دیگر بخش ها بود. کیتوزان نسبت به کیتین خواص ضد میکروبی بیشتری را از خود نشان داد. حساسیت باکتری های گرم منفی و گرم مثبت نسبت به کیتین و کیتوزان استخراج شده تفاوت معنی داری نداشت. سویه های قارچی نسبت به سویه های باکتریایی در برابر کیتین و کیتوزان استخراج شده از بخش های مختلف مقاوم تر بودند. کیتین و کیتوزان استخراج شده از کاراپاس و چنگک فعالیت ضد میکروبی بیشتری را از خود نشان دادند. محدوده ی کمترین غلظت بازدارنده ی رشد و کمترین غلظت کشنده ی رشد به ترتیب بین 1000125 و 1000500 میکروگرم بر لیتر بود. با توجه به نتایج به دست آمده می توان سخت پوستان خلیج فارس را به عنوان منبع مناسب جهت تولید کیتین و کیتوزان به عنوان ترکیبات ضد میکروبی به شمار آورد. بخش های مفید پوسته سخت پوستان جهت استحصال این پلیمر را نیز می توان شناسایی نمود. همچنین تاثیر این ترکیبات زیستی روی برخی از پاتوژن ها نیازمند مطالعات بیشتر می باشد.