سنجش میزان غلظت فلزات سنگین (نیکل، وانادیوم، سرب، کبالت و کادمیوم) در مخازن آب توازن کشتی های تجاری ورودی به بندر امام خمینی (ره)

تحقیق حاضر به منظور بررسی غلظت فلزات سنگین (نیکل، وانادیوم، سرب، کبالت و کادمیوم) ورودی از طریق آب توازن کشتی ها در دو فصل (زمستان 1393 و تابستان 1394) در منطقه بندر امام خمینی (ره) در شمال غربی خلیج فارس انجام شد. انتقال مواد شیمیایی و همچنین گونه های مختلف جانوری و گیاهی از طریق آب توازن از دلایل اهمیت این معضل جهانی می باشد. نمونه برداری از آب و رسوب مخازن آب توازن 12 کشتی تجاری (حامل سنگ آهن، کاندنسیت و آهن آلات) ورودی از مسیرهای آمریکای جنوبی و آسیای جنوب شرقی انجام شد. از آب و رسوب موجود در هر کشتی 3 نمونه تهیه شده و پس از آماده سازی به روش epa (2007)، غلظت فلزات سنگین موردبررسی با استفاده از دستگاه icp اندازه گیری شد. میانگین غلظت فلزات سنگین سرب، کبالت، کادمیوم، نیکل و وانادیوم موجود در نمونه های آب در دو فصل در مسیر آمریکای جنوبی به ترتیب 54/1± 31/4، 19/1±41/3، 02/1±73/1، 45/1±33/3 و 01/0 ±5/0 (میلی گرم بر لیتر) و بیشینه میزان آن 94/1 ±55/4، 88/0 ±45/3، 52/1± 77/1، 26/1±52/3 و 01/0 ±5/0 (میلی گرم بر لیتر) و در مسیر آسیای جنوب شرقی میانگین فلزات به ترتیب 92/0 ±20/4، 75/0 ±92/1، 32/0 ± 25/1، 61/0±66/1 و 01/0 ±05/0 و بیشینه میزان آن 71/0 ±21/4، 12/0±94/1، 52/0±29/1، 4/0±68/1 و 01/0 ±05/0 بود. همچنین میانگین غلظت فلزات مذکور در نمونه های رسوب مخازن در مسیر آمریکای جنوبی در دو فصل به ترتیب 62/10 ±5/65، 45/4 ±6/27، 001/0± 1/0، 30/3±83/47 و 56/1 ±46/25 (میکروگرم در کیلوگرم) و بیشینه میزان آن 75/10 ±5/67، 47/4 ±5/29، 001/0 ±1/0، 95/1 ±93/50 و 00/2 ±70/25 (میکروگرم در کیلوگرم) و در مسیر آسیای جنوب شرقی میانگین فلزات در دو فصل به ترتیب 45/23 ±94، 21/3 ±03/29، 001/0 ±1/0، 05/5 ±5/55 و 25/3 ±32/41 (میکروگرم در کیلوگرم) و بیشینه میزان آن 41/29 ±106، 67/3 ±9/32، 001/0 ±1/0، 79/3±12/61 و 76/2 ±85/41 (میکروگرم در کیلوگرم) بود. همچنین با مقایسه میزان غلظت فلزات در آب و رسوب کشتی ها بین دو فصل اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (05/0< p) و تنها برای فلز سرب بین دو فصل در مسیر آمریکای جنوبی اختلاف معنی دار وجود داشت (05/0> p)، لازم به ذکر است که میزان غلظت فلزات مذکور در تابستان در هر دو مسیر مقدار بیشتری را نسبت به زمستان نشان داد و از سنجش آب و رسوبات در مسیر آسیای جنوب شرقی مقادیر بالاتری نسبت به مسیر آمریکای جنوبی ملاحظه گردید. همچنین مقادیر فلزات برای هر دو مسیر و هر دو فصل در رسوبات مخازن اختلاف معنی داری با مقادیر موجود در آب داشت (05/0> p). مقایسه غلظت فلزات فوق با مقادیر استاندارد آب (ropme,2003) و رسوب (epa,2005) نشان داد که غلظت فلزات مذکور در آب و رسوبات مخازن آب توازن کشتی های موردبررسی، با توجه به مقادیر در نظر گرفته شده در استاندارد ropme,2003 و epa,2005 در محدوده استاندارد قرار داشته و تخلیه آب توازن آن در منطقه به لحاظ زیست محیطی آلودگی فلزات سنگین مذکور را ایجاد نمی نماید.