بررسی عناصر مغذی (فسفر و نیتروژن) رسوبات در محدوده استقرار قفس های پرورش ماهی واقع در سواحل دریای مازندران (شهرستان کلارآباد)

این مطالعه به بررسی عناصر مغذی رسوبات در محدوده ی استقرار قفس های پرورش ماهی (قبل از ماهی دار کردن) واقع در سواحل دریای مازندران (کلارآباد) پرداخته است. نمونه برداری رسوبات سطحی از پائیز 1390 تا تابستان 1391 در سه ایستگاه صورت پذیرفت. نمونه ها پس از آماده سازی (استخراج و عمل هضم) به روش استاندارد به وسیله دستگاه اسپکتروسکوپی اندازه گیری گردیدند. نتایج به دست آمده بیانگر کمتر بودن فرم های معدنی فسفر بوده و میانگین سالانه سهم فسفر باقیمانده بیش از 50 درصد ثبت گردید. در بین فرم های معدنی فسفر، درصد فسفر متصل به کلسیم به بیش از 60 درصد رسید و سهم فسفر قابل دسترس کمتر از 40 درصد ثبت گردید. همچنین فسفر متصل به آهن و فسفر جذب سطحی به ترتیب بیشترین و کمترین درصد را دارا بوده اند به طوری که میزان اشکال مختلف فسفر در رسوبات به ترتیب res.p &>cap&>fep&>alp&>adsorbedp ثبت گردید. سهم سالانه فرم ازت معدنی تقریباً دو برابر فرم آلی بوده و در بین فرم های معدنی ازت، درصد آمونیم تقریباً بیش از چهار برابر نیترات ثبت گردید. نتیجه اینکه، با توجه به شرایط دما، پتانسیل اکسیداسیون احیاء،ph و با در نظر گرفتن نسبت فرم های مختلف فسفر و ازت در رسوبات به آب عمقی می توان دریافت که انتقال فسفر و ازت معدنی از رسوب به ستون آبی بیشتر صورت می گیرد؛ بنابراین، با شروع فعالیت های پرورش ماهی در قفس، میزان فسفر و ازت در آب و رسوبات فزونی می یابد. متعاقب این امر احتمال وقوع شکوفایی جلبکی به دلیل بالا بودن فسفر و ازت رهاسازی شده به ستون آب از طریق این مزارع پرورش ماهی، افزایش خواهد یافت. شایسته است که استقرار قفس های پرورش ماهی در این منطقه با توجه به شرایط عناصر مغذی در رسوبات با رویکرد احتیاطی بیشتر و ابتدا به صورت پایلوت صورت پذیرد تا منجر به فاجعه زیست محیطی نشود.

Determination of sediment nutrients (Phosphorous and Nitrogen) in the cage fish culture area of Mazandaran coast (Kelarabad City)

This study was conducted to determine phosphorous and nitrogen species at the surface sediment in the Mazandaran Coasts (Kelarabad City). Surface sediments samples were collected at three stations during autumn 2011 to winter 2012. All samples were prepared by digesting and extracting processes and then determined using spectroscopy instrument. Result showed that inorganic phosphorous was less than organic phosphorous, however, percent mean of residueP which contain organic compounds and nondegradable compounds, was more than 50 percent. Percent of CaP was higher than 60, whereas AvailableP was less than 40 percent. In addition, FeP and Adsorbed P were registered maximum and minimum values among the bioavailable phosphorous, respectively. The order of different forms of phosphorous were registered Res.P&>CaP&>FeP&>AlP&>AdsorbedP. Annual percent of TIN was two folds than TON and concentration of NH4/N was also four times than NO3/N. As a conclusion, the results revealed that main role of availableP adsorbed and desorbed were temperature, Eh and pH. Also, the form of NH4+/N was high percentage because of anaerobic condition of the sediment. According to high ratios of nitrogen and phosphorous of sediment to nitrogen and phosphorous of bottom water, it finds that released of those from sediment to water will be happened with high rate. Therefore, it is expected that the establishment of fish farming cages carried out more precautionary approach which not leads to increased algae bloom. It is appropriate that the establishment of fish farming cages carried out as a pilot to more precautionary approach which not lead to environmental disaster.