بررسی فلزات سنگین و ارتباط آن با برخی شاخص‌های زیست‌سنجی در عضله و آبشش ماهی سفید (rutilus frisii kutum) دریای خزر

هدف از انجام این مطالعه، تعیین میزان تجمع فلزات سنگین سمی (سرب، کادمیوم، جیوه، آرسنیک و کروم) و غیرسمی (آهن، روی و مس) در بافت های خوراکی (عضله) و غیرخوراکی (آبشش) ماهی سفید (rutilus frisii kutum) در سواحل جنوبی دریای خزر بود. نمونه گیری از ماهیان بالغ از 6 ایستگاه در سواحل جنوبی دریای خزر انجام گردید. پس از انجام زیست سنجی، جهت اندازه گیری فلزات از بافت عضله و آبشش ماهیان موردمطالعه، از روش هضم با به کارگیری اسید نیتریک استفاده شد. سپس فلزات سنگین آن ها با استفاده از دستگاه طیف سنجی اتمی پلاسما (icpaes) اندازه گیری گردید. میزان تجمع فلزات سنگین سرب، کادمیوم، جیوه، آرسنیک، کروم، مس، آهن و روی در بافت عضله به ترتیب 22.6، 3، 4.5، 4.79، 227، 402، 10680 و 6843 (میکروگرم بر کیلوگرم) و در بافت آبشش به ترتیب فلز 50.2،0.0073، 4.8 ، 14.3، 469، 405، 57400 و 21323 (میکروگرم بر کیلوگرم) وزن خشک بود. نتایج نشان داد میزان تجمع فلزات بین بافت ها معنی دار و به صورت آبشش > عضله بود (0.05>p). براساس آزمون پیرسون بین میزان تجمع فلزات آرسنیک و کادمیوم با شاخص های وزن و طول در بافت های ماهی، رابطه مثبت معنی دار وجود داشت. بین میزان تجمع فلز سنگین روی با فلزات سنگین جیوه، آرسنیک و مس ، همچنین فلز سنگین آرسنیک با سرب در بافت عضله ی ماهی، رابطه مثبت معنی داری دیده شد. مقایسه تجمع فلزات سنگین در بافت عضله از حد مجاز اعلام شده توسط سازمان بهداشت جهانی در خصوص فلزات سنگین سرب، کادمیوم، جیوه، آرسنیک، کروم، مس، آهن و روی به ترتیب 0.4، 0.2، 0.5، 0.2، 1.3، 10، 100، 100 (میکروگرم برگرم) پایین تر بود. بنابراین، میزان تجمع فلزات سنگین در ماهی سفید در حد بسیار پایین بوده و این ماهی برای مصارف انسانی سمی نمی باشد.

Investigation of Heavy Metals and its Relationship with Some Biometric Indices in the Muscle and gills of Rutilus frisii kutum in the Caspian Sea

The present study intended to investigate the bioaccumulation of toxic (lead, cadmium, mercury, arsenic, chromium) and nontoxic (copper, iron and zinc) metals in edible (muscle) and inedible (gills) tissues of Rutilus frisii kutumin the southern coast of the Caspian Sea. The samples of Kutum were caught from 6 sites. Metals extracted from the tissue using nitric acid digestion method. Then the heavy metals were measured using the device for plasma atomic spectroscopy (ICPAES). The accumulation of heavy metals Pb, Cd, Hg, As, Cr, Cu, Fe, Zn, in muscle 22.6, 3, 4.5, 4.79, 227, 402, 10680, 6843 and in gills 50.2, 7.3, 4.8, 14.3, 469, 405, 57400, 21323 ( mu;g /kg) dry weight were respectively. The results showed that metal accumulation was significantly different among the tissues and was found to follow the order: gill>muscle (P<0.05). Pearson's correlation coefficient showed that the accumulation of As and Cd uptake in tissues had a significant direct relationship with the uptakes with weight and length indicators. Between the accumulation of heavy metals mercury, arsenic, copper, lead, arsenic in the muscle tissues of fish, significant positive correlation was found. Comparison of heavy metals accumulation in muscle tissue was lower from the World Health Organization's declaration of heavy metals, lead, cadmium, mercury, arsenic, chromium, copper, iron and zinc were 0.4, 0.2, 0.5, 0.2, 1.3, 10, 100, 100 ( mu;g /g) respectively. Therefore, the accumulation of heavy metals in whitefish is very low and this fish is not toxic for human consumption.