بهبود جنبه‌های فیزیولوژیک بذر سیاهدانه (nigella sativa l.) در خاک آهکی: نقش شاخص های مربوط به عملکرد کیفی و ترکیب اسیدهای چرب

این آزمایش در سال 92-1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. منابع اصلاح کننده خاک آهکی (شامل 10 تن ورمی کمپوست در هکتار (v) + باکتری تیوباسیلوس (t)، 20 تن گوگرد در هکتار v+s+t ، t+(s) و شاهد) به عنوان عامل اول و سطوح کاربرد فسفر (صفر، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار از منبع فسفات دی آمونیوم) عامل دوم این آزمایش بودند. بر اساس تجزیه شیمیایی بذرهای سیاهدانه، کاربرد v+s+t در مقایسه با شاهد بیشترین تاثیر را در افزایش معنی دار درصد پروتئین خام، اسانس و روغن سیاه­دانه داشت. طبق نتایج آزمایش، کاربرد v+t، s+t و v+s+t در مقایسه با شاهد، نقش معنی­داری در کاهش معنی­دار اسید لینولنیک (به ترتیب تا 53، 42 و 63 درصد) داشت. در بین منابع اصلاح کننده خاک، بیشترین درصد اسید لینولئیک سیس، به طور معنی دار در نتیجه کاربرد تیمار v+s+t مشاهده شد. در بین اسیدهای چرب تشکیل دهنده روغن سیاهدانه، اسید لینولنیک دارای بالاترین ارتباط منفی با بنیه بذر بود (**0/69= r2). طبق نتایج آزمایش می توان کاربرد ورمی کمپوست به ویژه همراه با مصرف گوگرد را جهت بهبود کیفیت روغن بذر سیاه­دانه توصیه نمود.