بررسی ویژگی های جوانه زنی بذر ارقام کنجد (Sesamum Indicum L.) و رابطه آن با ترکیب اسیدهای چرب

میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب از مهم ترین عوامل در ارزیابی و توصیف دانه های روغنی به شمار می روند. از سوی دیگر، جوانه زنی بذر و استقرار گیاهچه ها تحت تاثیر ذخایر موجود در بذر قرار دارند. از این رو، به منظور بررسی ویژگی های جوانه زنی بذر ارقام کنجد (sesamum indicum l.) و رابطه آن با ترکیب اسیدهای چرب در ساختار روغن، مطالعاتی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه به صورت طرح کاملاً تصادفی با 15 تیمار و چهار تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. در این مطالعات ارقام کنجد (شامل داراب 2، داراب 14، دشتستان 2، دشتستان 5، اسفراین، is، jl13، کلات، کاشمر، مشهد، اولتان، سیستان، ts3، ورامین 2822 و یلو وایت) به عنوان تیمارهای آزمایش در نظر گرفته شدند. این ارقام از پژوهشکده گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد و نیز موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذر در کرج تهیه شدند. طبق نتایج، کمترین متوسط زمان جوانه زنی1 (mgt) و متوسط زمان سبز شدن2 (met) در ارقام دشتستان 2، دشتستان 5 و isبه دست آمد. در مقابل، بیشترین mgtو metدر ارقام یلو وایت و مشهد مشاهده شد. اگر چه بین ارقام تفاوت معنی داری از نظر غلظت نیتروژن دانه و درصد روغن مشاهده نشد، اما از نظر غلظت فسفر بین ارقام تفاوت معنی داری وجود داشت؛ به طوری که بیشترین و کمترین غلظت فسفر دانه  به ترتیب در ارقام دشتستان 2 و یلو وایت مشاهده شد. به جز اسید اولئیک، لینولئیک و لینولنیک، سایر اسیدهای چرب ارتباط معنی داری با metنداشتند. بین اسید اولئیک با metهمبستگی منفی(r2= 0.73**) و بین اسید لینولنیک با metهمبستگی مثبت و معنی داری(r2= 0.93**) مشاهده شد. از این رو به نظر می رسد که بنیه بذر کنجد به شدت وابسته به ترکیب اسیدهای چرب غیر اشباع تشکیل دهنده روغن باشد.