ارزیابی اثر نهاده های آلی در تولید بذر زیستی (ارگانیک) گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula Officinalis L.)

به منظور بررسی عملکرد و خصوصیات کیفی بذر گیاه دارویی همیشه بهار (calendula officinalis l.) تحت شرایط تغذیه ارگانیک، بذور حاصل از کاربرد نهاده های آلی مختلف (دو سطح بسترکشت کود گاوی (به میزان 20 تن در هکتار و بدون مصرف کود دامی) و چهار سطح مایه تلقیح باکتری های تثبیت کنندۀ نیتروژن (azospirillum brasilense/azotobacter chroococcum)، حلکنندۀ فسفات نامحلول (pseudomonas fluorescens)، مخلوط باکتری های تثبیت کنندۀ نیتروژن وحل کنندۀ فسفات و عدم کاربرد باکتری) در یک آزمایش مزرعه ای، بر اساس آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه گیاهان دارویی گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در دو سال 1389 و 1390 ارزیابی شدند. عملکرد بذر و وزن هزار دانه، ابعاد بذر و خصوصیات کیفی جوانه زنی بذر شامل درصد، سرعت، یکنواختی و زمان رسیدن به 95 درصد جوانه زنی بذر، طول و وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر ارزیابی شدند. بر اساس نتایج موجود، اثر متقابل بستر کود دامی و باکتری های محرک رشد گیاه به طور معنی داری بیشترین وزن هزار دانه و عملکرد بذر را در طی دو سال آزمایش به دنبال داشت. تقریبا کلیه صفات مرتبط با ابعاد بذر در هر دو سال تحت تاثیر استفاده از کود دامی در بستر کشت و همچنین تلقیح با باکتری های محرک رشد قرار گرفتند. استفاده از کود دامی، اثر معنی داری بر درصد جوانه زنی، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر (طی هر دو سال) داشت و همچنین کاربرد باکتری های محرک رشد، درصد جوانه زنی، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر (طی هر دو سال) و یکنواختی و زمان رسیدن به 95 درصد جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه (سال اول) را به طور معنی داری تحت تاثیر قرار دادند. در مجموع، استفاده از بستر کود دامی و همچنین کاربرد باکتری های محرک رشد نسبت به عدم کاربرد آنها، بیشترین میزان صفات مورد اندازه گیری را به همراه داشت.

Effect of organic inputs on organic seed production of pot marigold (Calendula officinalis L.)

In order to investigate the effect of organic fertilizers on yield and seed quality criteria of Calendula officinalisL., seeds of a field experiment under application of two levels of cattle manure (without and with 20 t ha1) and four levels of bacterial inoculant (containing Nfixing bacteria, P solubilizerbacteria, mixture of bacteria and control) were evaluated for seed quality criteria in a factorial experiment based on completely randomized design with four replications in Medicinal Plant Laboratory of Department of Horticultural Sciences and Landscape, University of Tehran in 2010 and 2011. Then, 1000 seed weight, seed yield and dimension and seed germination quality criteria such as seed germination percentage, rate and uniformity, time to 95% germination, seedling weight and length and seed vigour index were investigated. Results indicated that interaction effect of manure and bacterial inoculant caused significantly the highest 1000 seed weight and seed yield in both years. Nearly, all criteria related to seed dimension affected by cow manure and also bacterial inoculants in both years. Also, application of cow manure significantly affected seed germination percentage, seedling length and seed vigour index (both years) and inoculation of seed by plant growth promotion bacteria showed significant effects on seed germination percentage, seedling length and seed vigour index (both years) and seed germination uniformity, time to 95% germination and seedling weight (first year). In general, using cattle manure and also plant growth promotion bacteria resulted in the highest amount of all measured criteria compared to non application of manure and bacterial inoculants.