تعیین دماهای کاردینال و ارزیابی واکنش جوانه‌زنی بذر پنج اکوتیپ گیاه دارویی بذرالبنج (.hyoscyamus spp) نسبت به دما و پتانسیل آب

بذرالبنج (.hyoscyamus spp) از تیره سیب زمینی و بدلیل وجود آلکالوئیدهایی مانند آتروپین، هیوسیامین و اسکوپولامین بر سیستم عصبی انسان موثر است، از بین گونه های یکساله و چند ساله این جنس 5 تای آن‌ها از گونه‌های بومی مناطق مازندران، زنجان، همدان، دشتی و دیر می‌باشند. این تحقیق با هدف تعیین دماهای کاردینال و ارزیابی واکنش جوانه زنی پنج جمعیت بذرالبنج نسبت به دما و پتانسیل آب انجام گرفت. برای این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی و با چهار تکرار صورت پذیرفت. تیمار‌های آزمایشی شامل هشت سطح دما (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40  درجه سانتی‌گراد) و شش سطح پتانسیل آب (صفر، 0/2-، 0/3-، 0/4-، 0/6- و 0/9- مگاپاسکال) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که با افزایش پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه‌زنی اکوتیپ ها کاهش یافت. برآورد دماهای کاردینال نشان داد که دمای پایه و دمای سقف پنج اکوتیپ مورد مطالعه یکسان و به ترتیب برابر 8 و حدود 40 درجه سانتی‌گراد بود. همچنین دمای مطلوب این اکوتیپ‌ها در دامنه 25-35 درجه سانتی‌گراد بود. اکوتیپ دشتی، دامنه دمای مطلوب گسترده‌تری داشت. بنا بر آماره‌های r^2 و rmse، مدل دندان مانند، واکنش سرعت جوانه‌زنی اکوتیپ‌های مورد مطالعه به دما و پتانسیل آب را به خوبی توصیف می‌کند.

determination of cardinal temperatures and evaluation of seed germination response of five seed ecotypes of (hyoscyamus spp.) medicinal plant to temperature and water potential

the henbane (hyoscyamus spp.) belongs to the potato genus and due to the presence of alkaloids such as atropine, hyoscyamine and scopolamine, it affects the human nervous system. among the annual and perennial species of this genus, five of them are endemic in iran. the aim of this study was to determine the cardinal temperatures and evaluate the germination response of five seed ecotypes (hyoscyamus spp.) to water temperature and potential. for this purpose, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with four replications. experimental treatments were run according to eight temperature levels (5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, and 40°c) and six water potential levels (0, -0.2, -0.3, -0.4, -0.6 and -0.9 mpa). the results showed that with decreasing water potential, the percentage and germination rate of ecotypes decreased. estimation of cardinal temperatures showed that the base temperature and ceiling temperature of the five studied ecotypes were the same and were equal to 8 and about 40 ° c, respectively. furthermore, the optimum temperature of these ecotypes was recorded in the range of 25-35 ° c. the dashty ecotype had a wider optimum temperature range. according to r2 and rmse statistics, the dent-like model well describes the germination rate response of the studied ecotypes to temperature and water potential.