بررسی پتانسیل دگرآسیبی گیاه قیچ (zygophyllum eurypterum l) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشدی گیاه گندم (triticum aestivum l) و علف‌ هرز تلخه (acroptilon repens l)

این پژوهش در سال 1401 به‌منظور مطالعه تاثیر عصاره آبی اندام‌های مختلف قیچ (zygophyllum eurypterum l) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشدی گیاه گندم و علف هرز تلخه اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره‌های آبی قیچ در غلظت‌های 5، 10 و %15ریشه ، 5، 10 و %15 اندام‌هوایی (ساقه و برگ) و شاهد (آب مقطر) بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت عصاره‌ها، صفات رشدی و کلروفیل کل هر دو گیاه مورد بررسی به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. نتایج نشان داد که بالاترین و پایین‌ترین میزان بازدارندگی بین غلظت‌ها و اندام‌های مورد بررسی به‌ترتیب مرتبط با عصاره %15 اندام هوایی و عصاره %5 ریشه بود. فعالیت آنتی‌اکسیدانی گندم و علف هرز تلخه با افزایش سطح عصاره‌ی ریشه و اندام هوایی قیچ افزایش یافتند. نتایج نشان داد بالاترین سطح عصاره اندام‌هوایی قیچ در گندم، %77.12 سرعت جوانه‌زنی را نسبت به شاهد کاهش داد. اما جوانه‌زنی بذور تلخه، در سطح‌های 10 و 15 درصد اندام‌هوایی کاملاً متوقف شد و به صفر رسید. با افزایش غلظت عصاره اندام هوایی از صفر به %15 در تلخه، طول ریشه %49.2 و در گندم %52.9 نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد. بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدان در سطح %15 اندام‌هوایی در هر دو گیاه مشاهده شد که در این بین تلخه با %70.32 دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی بیشتری بود. اکثر صفات بررسی شده در علف‌هرز تلخه نظیر درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه، حساسیت بیشتری به اثرات دگرآسیبی قیچ نسبت به گندم داشت و می‌توان عصاره آبی %15 اندام ‌هوایی قیچ را برای کاهش رشد علف‌ هرز تلخه پیشنهاد نمود.

investigation of the allelopathic potential of zygophyllum eurypterum l. plant on seed germination and seedling growth indices of triticum aestivum l. plant and acroptilon repens l. weed

this research was conducted in order to investigate the effect of aqueous extract of different organs of zygophyllum eurypterum l. on the growth and germination indices of triticum aestivum and acroptilon repens. the test treatments included aqueous extracts of zygophyllum eurypterum l. in concentrations of 5, 10 and 15% of roots, 5, 10 and 15% of aerial organs and control (distilled water). the results showed that with increasing extract concentration, the growth traits and total chlorophyll of both investigated plants significantly decreased. in such a way that the highest and lowest inhibition rates were associated with 15% aerial organs extract and 5% root extract, respectively, but the antioxidant activity of triticum aestivum l. and acroptilon repens l. increased with increasing levels of root and stem extract of zygophyllum eurypterum l.. the results showed that the highest level of aerial organs zygophyllum eurypterum l. in triticum aestivum l. reduced the germination rate by 77.12% compared to the control. however, the germination of acroptilon repens l. seeds completely stopped at the levels of 10 and 15% of aerial organs. by increasing the aerial organs extract concentration to 15%; root length decreased by 49.2% and 52.9% in acroptilon repens l., and in triticum aestivum l. , respectively. the highest amount of antioxidant activity was observed at the level of 15% of aerial organs in both plants, and among this, acroptilon repens l. had more antioxidant activity with 70.32%. most of the examined traits including germination percentage, root length and stem length,in acroptilon repens l. weed, were more sensitive to the allelopathic effects of zygophyllum eurypterum l. extract compared to triticum aestivum. based on the results the aerial organs extract of zygophyllum eurypterum l were more capable to dealing with germination and seedling growth than the root extract. therefore, 15% aqueous extract of stem and leaves of zygophyllum eurypterum l can be suggested for reducing the growth and weakening of acroptilon repens l weed.