ارزیابی اثر محرک های زیستی و تنظیم کننده های رشدی بر خصوصیات کیفی و جوانه‌زنی بذورگاوزبان اروپایی (borago officinalis l.) پس از انبارداری

به منظور بررسی اثر محیط رشد پایه مادری بر جوانه‌زنی بذور و رشد گیاهچه‌های گاوزبان اروپایی پس از انبارداری، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمار‌ها شامل بذرهای حاصل از بوته‌های مادری محلول‌پاشی شده با اسید هیومیک (0.5 گرم در لیتر)، کیتوزان (1 گرم در لیتر)، اسید هیومیک + کیتوزان (0.5 گرم در لیتر + 1 گرم در لیتر)، اسید سالیسیلیک (4 میلی‌مولار)، اسید آسکوربیک (0.85 میلی‌مولار)، نیترات پتاسیم (20 میلی‌مولار) و شاهد بود. آزمون‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه روی این بذرها طی دو دوره (بعد از برداشت و پس از پنج سال انبارداری) انجام گرفت. نتایج نشان داد در شرایط بدون انبارداری، بذرهای حاصل از بوته‌های مادری تیمار شده با محرک‌های زیستی و تنظیم‌کننده‌های رشدی، باعث افزایش جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌ها نسبت به بذرهای حاصل از تیمار شاهد گردید. در این شرایط، محلول‌پاشی بوته‌های مادری با اسید هیومیک+کیتوزان، با افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی (به ترتیب 36/98 و 12/45 درصدی)، شاخص قدرت (45/48 درصدی)، طول و وزن خشک گیاهچه‌ها (به ترتیب 41/98 و 36 درصدی)، بیشترین تاثیر را در بهبود خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌ها داشت. اگرچه انبارداری بذرها به مدت پنج سال، باعث کاهش قوه‌نامیه و قدرت بذرها گردید، اما محلول‌پاشی بوته‌های مادری، از طریق افزایش درصد قوه نامیه و شاخص قدرت بذر، از اثرات منفی انبارداری بر جوانه‌زنی کاسته و موجب افزایش درصد جوانه‌زنی، طول و وزن خشک گیاهچه‌ها شد. به‌طور کلی در بین تیمارهای بوته‌های مادری، محلول‌پاشی توام اسید هیومیک و کیتوزان را می‌توان به‌دلیل اثرات هم افزایی، بهترین تیمار برای بهبود زنده‌مانی بذر، خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های گاوزبان دانست.

the effect of bio-stimulants and growth regulators on qualitative characteristics and germination of borage (borago officinalis l.) seeds after storage

to investigate the effect of the maternal plant’s growth environment on qualitative characteristics and germination of borage seeds after storage, an experiment was carried out in a randomized complete block design with three replications at the university of mohaghegh ardabili. the treatments included seeds resulting from maternal plants sprayed with humic acid (0.5 g l-1), chitosan (1 g l-1), and the combination of humic acid and chitosan (0.5 g l-1 + 1 g l-1), salicylic acid. (4 mm), ascorbic acid (0.85 mm), potassium nitrate (20 mm) and control.the results showed that under non-storage conditions, the seeds that resulted from the maternal plants treated with bio-stimulants and growth regulators exhibited higher seed germination and seedling growth than those from the control plants. in this condition, foliar application of the maternal plants with humic acid+chitosan had the highest effect on the seed germination and seedling growth characteristics by increasing the germination percentage and rate, vigor index, seedlings dry weight and length. although five years of dry seed storage reduced the seed viability and vigor, foliar application of maternal plants reduced the negative effects of storage on germination and enhanced the seed germination percentage and seedlings length, and dry weight by increasing the seed viability and seed vigor index. in general, among the foliar spraying treatments of the maternal plants, the combined foliar application of humic acid+chitosan, maybe due to the synergistic effects, can be considered the best treatment to improve the borage seed longevity, germination characteristics, and seedling growth.