اثر دماهای متناوب بر شاخص های جوانه زنی گل‌گندم (. lam centaurea balsamita)

گل‌گندم علف هرز یکساله است که اراضی آیش و مزارع کشاورزی را مورد تهاجم قرار می‌دهد. در همین ارتباط جهت ارزیابی اثر دماهای متناوب بر جوانه‌زنی گل‌گندم، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در شرایط آزمایشگاهی در گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای نوسان دمایی شب/روز 15-5، 5-20، 20-10، 25-10، 25-15 و 30-15 درجه سانتی‌گراد بود. نتایج نشان داد دمای متناوب شب-روز بالاترین میزان جوانه‌زنی در دمای 15-5 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی (83 درصد و 8.9 بذر در روز) در دمای متناوب 15-5 درجه سانتی‌گراد و کمترین آن‌ها ( 59 درصد و 6.5 بذر در روز) در دمای متناوب 30-15 درجه سانتی‌گراد بود. بیشترین مقادیر طول ریشه‌چه (97 میلی‌متر)، طول ساقه‌چه (30 میلی‌متر)، وزن‌‌ تر ریشه‌چه (19 میلی‌گرم) و وزن تر ساقه‌چه (52 میلی‌گرم) به ترتیب در تیمارهای دمایی 30-15، 15- 5، 25-15 و 25 -10درجه سانتی‌گراد بود. همچنین بالاترین مقدار شاخص بنیه گیاهچه (7.75) مربوط به تیمار دمایی 15-5 درجه سانتی‌گراد کمترین مقدار آن (5.2) در دمای متناوب 25-10 درجه سانتی‌گراد بود. همچنین نتایج این آزمایش با واقعیت جوانه‌زنی این گیاه (جوانه‌زنی در آبان ماه با شرط وجود رطوبت) مطابقت داشت. بر اساس نتایج تحقیق حاضر با توجه به اینکه آبان ماه زمان اوج سبز شدن این علف‌هرز در شرایط مشهد است پیشنهاد می‌شود جهت انجام کنترل بهتر و مصرف کمتر سموم و به تبع آن کاهش هزینه‌های مالی و زیست محیطی، مبارزه شیمیایی با این علف هرز در این زمان انجام شود.

The effect of intermittent temperatures on germination indices of Centaurea balsamita Lam.

Centaurea balsamita is an annual plant that invades fallow and steep lands. . In this regard, in order to evaluate the effect of intermittent temperatures on germination of Centaurea balsamita, a completely randomized design with six replications in vitro was conducted in the Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. Temperature treatments were alternating day / night 15-5, 5-20, 20-10, 25-10, 25-15 and C° 30-15. The results showed that intermittent night and day temperatures showed the highest germination rate at 5-15 °C. The highest percentage and rate of germination (83% and 8.9 seeds/day) were in the intermittent temperature of 5-15 °C and the lowest in the intermittent temperature of 15-30 °C. The highest values of root length (97 mm), shoot length (30 mm), root fresh weight (19 mg) and shoot fresh weight (52 mg) were obtained at 15-30, 5-15 °C, respectively. Also, the highest value of the seedling vigor index (7.75) was related to the temperature treatment of 5-15 °C, its lowest value (5.2) at an intermittent temperature of 10-25 °C. Also, the results of this experiment were in agreement with the reality of the germination of this plant (germination in November with moisture condition). Based on the results of the present study considering that November is the peak time for the emergence of this weed in Mashhad, it is suggested that in order to perform better control and reduce the use of pesticides and consequently reduce financial and environmental costs, chemical control this weed is done at this time.