مطالعه خصوصیات ظاهری بذر و ویژگی‌های جوانه‌زنی توده‌های بومی پیاز خوراکی (allium cepa l.) ایران

به منظور شناسایی خصوصیات جوانه‌زنی توده‌های مختلف بذر پیاز ، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه بیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه 29 توده بومی بذر پیاز مناطق مختلف ایران و دو رقم اصلاح شده به عنوان شاهد بود. نتایج نشان داد شاخص‌های طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، وزن ریشه‌چه، وزن ساقه‌چه، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه 1، شاخص بنیه 2، متوسط زمان جوانه‌زنی و هدایت الکتریکی در توده‌های مختلف بذر تفاوت معنی‌داری نشان دادند. همچنین نتایج خوشه‌بندی توده‌ها، بر اساس خصوصیات ظاهری نشان داد در میان 4 خوشه، خوشه‌ای که شامل 9 توده (هرسین، کوار، آذرشهر، بناب، یاسوج، قروه، سفید کاشان، سفید نیشابور و قولی قصه) بود دارای خصوصیات ظاهری بهتری از نظر وزن هزاردانه (میانگین 4/54 گرم)، طول دانه (میانگین 3/08میلی‌متر) و قطر دانه (1/9 میلی‌متر) بودند. همچنین بر اساس خصوصیات جوانه‌زنی، از میان شش خوشه تقسیم‌بندی شده، توده‌های بذر مناطق یاسوج، سفید کاشان، زرد درچه، ترکیه، طارم، سفید نیشابور و قروه دارای خصوصیات جوانه‌زنی بهتری بودند. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت از میان خصوصیات ظاهری و جوانه‌زنی، توده‌های یاسوج، سفید کاشان و سفید نیشابور دارای کیفیت مطلوب‌تری از نظر وزن هزاردانه، طول دانه، قطر دانه، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و هدایت الکتریکی بودند که می‌توان به عنوان توده‌های برتر جهت برنامه‌های اصلاحی معرفی گردند.

Study of seed appearance and germination characteristics of Iranian edible onion (Allium cepa L.) native landraces

In order to identify different landraces of onion seeds in terms of germination characteristics, an experiment was conducted in a completely randomized design with four replications in the Biology Laboratory of the Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad in 2020. The experimental treatments were 29 native landraces of onion seeds from different regions of Iran and two improved cultivars as control. The results showed a significant difference for all measured indices amongst landraces. Also, the clustering results of the landraces, based on the apparent characteristics, showed that among the 4 clusters, the third cluster, which includes 9 landraces (Harsin, Kavar, Azarshahr, Bonab, Yasuj, Qorveh, Kashan white, Neishabour white and Qoli Qeseh) has better appearance characteristics in terms of 1000grain weight (average 4.54 g), grain length (average 3.08 mm) and grain diameter (1.9 mm). Also, it was shown based on germination characteristics that among the six indivisual clusters, the fourth cluster with 7 landraces including Yasuj, Kashan white, Dorcheh Yellow, Turkey, Tarom, Neishabour white and Qorveh has better germination characteristics. In general, it can be concluded that based on the appearance and germination characteristics, Yasuj, Kashan white and Neishabour white landraces showed a better seed quality.