مطالعه شیوه های متفاوت پرایمینگ و دما های مختلف بر شکستن خواب و جوانه زنی بذر گیاه دارویی کک کش بیابانی (pulicaria gnaphalodes (vent.) boiss)

جوانه زنی بذر اولین و حساسترین مرحله نموی در چرخه زندگی گیاه و فرایند کلیدی در سبز شدن گیاهچه می باشد. از طرف دیگر یکی از موانع عمده تکثیر گیاهان دارویی در خارج از رویشگاه طبیعی محدودیت میزان جوانه زنی و خواب بذر می باشد. از اینرو به منظور یافتن بهترین تیمار پرایمینگ و دما جهت شکستن خواب و جوانه زنی بذر کک کش بیابانی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 2 عامل در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرچند در سال 1396 انجام شد. عامل اول روش شکست خواب بذر در 11 سطح شامل تیمار نیترات پتاسیم 2% در دو سطح زمانی 24 و 48 ساعت، اسید جیبرلیک (0، 250 و 500 میلی گرم بر لیتر) در دو سطح زمانی 24 و 48 ساعت و سرمادهی مرطوب به مدت (7، 14 و 21 روز) و عامل دوم دما در سه سطح (15، 20 و 25 درجه سلسیوس) بود. نتایج نشان داد بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی به ترتیب مربوط به پرایمینگ سرمادهی مرطوب 7 و 21 روز در دمای 25 درجه سلسیوس و بیشترین طول گیاهچه، طول ریشه چه، نسبت ریشه به ساقه، وزن تر و خشک گیاهچه، شاخص طولی بنیه بذر و شاخص وزنی بنیه بذر مربوط به سرمادهی مرطوب 21 روز و دمای 15 درجه سلسیوس بود. بنابراین سرمادهی مرطوب 21 روز و دما های 15 و 25 درجه سلسیوس بهترین تیمار و دما جهت شکستن خواب بذر و جوانه زنی بذر کک کش بیابانی مشخص شد.

Effect of different priming methods and temperatures on seed dormancy breakage and germination of Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss

Seed germination is the first and most sensitive developmental stage in the plant life cycle and the key process in seedling emergence. On the other hand, one of the major barriers to optimum use of medicinal plants outside the natural habitat is limited level of seed germination and seed dormancy. Hence in order to find the best priming and temperature treatment to dormancy breaking and seed germination of medicinal plant seed Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss a factorial experiment based on the completely randomized design with four replications and two factors was conducted in Islamic Azad University, Birjand branch in 2017. The first factor of priming type is 11 levels included in potassium nitrate 2% treatment at two times of 24 and 48 hours, gibberellic acid (0, 250 and 500 mg/ l) at two times of 24 and 48 hours, and stratification (7, 14 and 21 days). The second factor was temperature at three levels (15, 20 and 25 °c). The results showed that highest germination rate and percent germination were related to stratification at 7 and 21 days at 25 °c and maximum seedling length, plumule length, radicle length, radicle/plumule length ratio, wet weight of seedling, dry weight of seedling, percent germination, germination rate, longitudinal index seed vigor, weight index seed vigor related to 21 days wet temperature and 15°c. Therefore, 21 days stratification and temperatures of 15 and 25 °c were the best priming and temperature treatments to dormancy breaking and seed germination of medicinal plant seed Pulicaria gnaphalodes.