اثر تیمارهای شکست خواب و ترکیب بستر کشت بر جوانه‌زنی بذر و مورفولوژی نهال گیاه کور (capparis spinosa l.)

دو آزمایش جداگانه به منظور بررسی جنبه‌های زراعی کشت گیاه بومی و دارویی کور و با هدف بررسی تیمارهای موثر در شکست خواب بذر کور (توده مزداوند) و نیز ارزیابی بستر کشت مناسب هم‌راستا با نظام کشاورزی پایدار، در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تیمارها در آزمایش شکست خواب شامل شاهد (آب مقطر)، سرمادهی مرطوب (به مدت 2 و 3 ماه)، جیبرلین (ppm250 و 500 به مدت 12 ساعت)، نیترات پتاسیم (0.2 و 0.5 درصد به مدت 12 ساعت)، خراش‌دهی با سمباده نرم (85%)، حذف پوسته، هیپوکلریت سدیم 0.5% به مدت 5 دقیقه، خراش‌دهی مکانیکی + جیبرلین ppm250، خراشدهی مکانیکی + نیترات پتاسیم 0.2% و خراش‌دهی مکانیکی + جیبرلین ppm250 + نیترات پتاسیم 0.2% بودند. تیمارها در آزمایش ارزیابی بستر کشت نیز شامل شاهد، کود‌دامی (گاوی پوسیده)، ورمی‌کمپوست و کود زیستی (فسفونیترو‌کارا) بودند. بر اساس نتایج آزمایش اول، تیمار سرمادهی مرطوب به مدت دو و سه ماه مناسب‌ترین تیمار شکست خواب (با 85% درصد جوانه زنی و سرعت جوانه‌زنی 3.5 بذر در روز) ارزیابی شد. نتایج ارزیابی بستر کشت نیز نشان داد که بستر کشت حاوی ورمی-کمپوست بیشترین درصد سبز شدن گیاهچه، تعداد برگ و بنیه وزنی گیاهچه و تیمارهای ورمی‌کمپوست و کود دامی بالاترین طول برگ، طول اندام هوایی و وزن خشک گیاهچه را داشتند. ورمی‌کمپوست و کود‌دامی موجب افزایش رشد و بهبود ویژگی‌های مورفولوژیکی نهال گیاه دارویی کور شدند.

Effect of Dormancy Breaking Treatments and Seed Bed Medium on Seed Germination and Morphology of Capparis spinosa L. Seedlings

Two separate experiments was arranged in a randomized complete design in 4 replicates in order to evaluate agronomy aspects of cultivation and aim of evaluation effective treatments in breaking dormancy of native and valuable medicinal plant, Caper seeds (Mazdavand ecotype) and also to evaluate the best seed bed medium for germination of Caper seeds along with sustainable agricultural systems. Treatments in breaking dormancy test included control (distilled water), pre chilling (for 2 and 3 months), GA3 (250 and 500 ppm for 12 hours), KNO3 (0.2 and 0.5% for 12 hours), scarification with sandpaper (85%), seed coat removal, soaking in NaClO 0.5% for 5 minutes, scarification+250 ppm GA3, scarification+0.2% KNO3, scarification+250ppm GA3+0.2%KNO3. Treatments in evaluation the best seed bed medium experiment included control (soil of habitat), manure fertilizer, vermicompost and biofertilizer (phosphonitrokara). According to results of first examination, prechilling for 2 and 3 months were the best treatments for breaking dormancy (with 85% germination and 3.5 seeds per day germination rate). Also, results of evaluation the seed bed medium, showed that vermicompost had the highest germination percentage, highest number of leaves and the most seedling weight vigor index. Vermicompost and manure fertilizer had the highest leaf length, shoot length and seedling dry weight. Manure fertilizer and vermicompost, while creating sustainable agricultural conditions, increased the growth and improved morphological characteristics of the Caper medicinal plant seedlings.