مطالعه تاثیر ملاتونین بر رشد اولیه و برخی خصوصیات جوانه‌زنی و فیزیولوژیکی بذر و گیاهچه بادرشبویه (dracocephalum moldavica l.) در شرایط تنش اسمزی

به منظور بررسی اثر پیش تیمار ملاتونین بر جوانه‌زنی، رشد اولیه و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی بادرشبویه تحت شرایط تنش اسمزی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 25 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل غلظت های مختلف ملاتونین (µmol 0، 5، 10، 50 و 100) و تنش اسمزی (mpa0، 0.2 0.4، 0.6 و 0.8) بودند. بذرهای بادرشبویه، به مدت 24 ساعت در غلظت های مختلف ملاتونین پیش تیمار شدند، سپس به منظور انجام آزمون جوانه زنی به پتری دیش‌های حاوی 10 میلی‌لیتر محلول پلی اتیلن گلایکول با غلظت های ذکر شده منتقل شدند. نتایج نشان داد با افزایش تنش، درصد و سرعت جوانه‌زنی، وزن خشک گیاهچه، شاخص بنیه بذر، طول ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، طول اندام هوایی و خشک اندام هوایی، رنگیزه های فتوسنتزی و محتوی پروتئین در بادرشبویه بطور معنی‌داری کاهش و محتوی قندهای محلول افزایش یافت. پیش تیمار بذر با ملاتونین موجب افزایش تحمل گیاه در برابر تنش اسمزی گردید. ملاتونین موجب افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر و در نهایت موجب افزایش وزن خشک گیاهچه های بادرشبویه تحت شرایط تنش گردید. بذرهایی که با غلظت های بالاتر ملاتونین (µmol 50 و 100) پیش‌تیمار شده بودند، افزایش صفات فیزیولوژیکی مذکور (رنگیزه های فتوسنتزی، محتوی قندهای محلول و پروتئین) تحت شرایط تنش نسبت به شاهد مشاهده گردید. در تنش اسمزی 0.6 و 0.8 مگاپاسکال، بذرهایی که با آب مقطر پیش‌تیمار شده بودند، هیچ گونه جوانه‌زنی نداشتند، در حالیکه بذرهایی که با غلظت های 50 و 100 میکرو مولار ملاتونین پیش تیمار شده بودند جوانه‌زنی در تمامی سطوح تنش مشاهده گردید.