دماهای کاردینال جوانه‌زنی بذر شش اکوتیپ بارهنگ کبیر(plantago major)

با توجه به افزایش مصرف گیاهان دارویی و تخریب روز افزون رویشگاه های طبیعی آنها، اهلی سازی وکشت آنها در نظام‌های زراعی اهمیت خاصی دارد. در این راستا اطلاع از خصوصیات این گیاهان، از جمله دماهای کاردینال جوانه‌زنی ضروری می‌‌باشد. به منظور تعیین دمای کاردینال و تاثیر دما بر درصد و سرعت جوانه‌زنی بذور شش اکوتیپ (بیرجند، قائن، تربت حیدریه، مشهد، کلات و بجنورد)  بارهنگ کبیر آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی گراد) و چهار تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده‌کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد‌ در سال‌ 1392 انجام شد.جهت تعیین دماهای کاردینال از مدل‌های خطوط متقاطع و پنج پارامتری بتا بین سرعت جوانه زنی و دما استفاده شد. نتایج نشان داد که حداکثر درصد جوانه‌زنی را اکوتیپ‌های بجنورد و بیرجند به ترتیب در دمای 30 و 35 درجه سانتی گراد داشتند. در گستره دمایی 20 تا 35 درجه سانتی‌گراد اکوتیپ بیرجند درصد جوانه‌زنی بیشتری نسبت به سایر اکوتیپ‌ها داشت. براساس مدل‌های برازش داده شده بسته به اکوتیپ محدوده دمای حداقل( 6.3 تا 8.9 و 1.8 تا 5 درجه سانتی‌گراد)، دمای مطلوب (31.1 تا 35.9 و 28.6 تا 35.2 درجه سانتی‌گراد) و دمای حداکثر (43.3 تا 45.1 و 45 تا 45.6 درجه سانتی‌گراد) به ترتیب در مدل‌های خطوط متقاطع و پنج پارامتری بتا  تخمین زده شد. تنوع در دمای کاردینال اکوتیپ‌های بارهنگ احتمالاً به دلیل سازگاری آنها به شرایط محیطی متفاوت و تنوع ژنتیکی می‌باشد.