توسعه مفهوم نظریه بازدارندگی در فضای سایبری کشور بر اساس اسناد بالادستی و رویکردهای موجود

جلوگیری از آسیب در فضای سایبری شامل فرآیند‌های پیچیده‌ای از قبیل تهدید، مجازات، عدم پذیرش، گرفتاری و هنجارها است. هدف این مقاله، روشن کردن برخی از این ابعاد مفهومی و خط‌مشی استفاده از نظریه بازدارندگی در قلمروی سایبری جمهوری اسلامی ایران است. فرمول‌بندی راهبرد کارآمدی در عرصه سایبر، نیاز به شناخت عمیق‌تر ابعاد مختلف بازدارندگی و جلوگیری در دامنه سایبر دارد. تدوین نظریه پایه بازدارندگی در برابر تهدیدات سایبری دشمن در فضای سایبری کشور مستلزم شناخت دقیق حوزه آفندی و پدافندی و تدوین راهبردهایی بر اساس نظریه پایه بازدارندگی در فضای سایبری است که متاسفانه مورد غفلت واقع‌ شده است. مسئله ما در این پژوهش فقدان نظریه مدون برای ایجاد بازدارندگی در فضای سایبری کشور، در رویارویی با تهدیدات سایبری و به‌تبع آن شناخت الزامات بازدارندگی در فضای مجازی کشور بر اساس اسناد بالادستی و رویکردهای موجود است به شکلی که در برابر تهدیدات دشمن مقاوم، مستحکم و باقابلیت تداوم کارکرد‌ها و درعین‌حال بتواند به تهدیدات دشمن پاسخ پشیمان کننده بدهد. ایجاد و استفاده از همه ظرفیت‌های سایبری (انسانی و فنی) به‌منظور آمادگی برای تطابق و تاب‌آوری (انعطاف‌پذیری) در شرایط متغیر و پویای سایبری یک ضرورت غیرقابل‌انکار است که ضمن پایداری و تسلط حاکمیتی موجب حفظ و افزایش منافع و اهداف ملی خواهد شد. این موضوع بایستی به‌عنوان یک ارزش اساسی و ملی در نظریه بازدارندگی موردتوجه باشد. در شرایط عدم قطعیت و همچنین پویایی فضای سایبری و تهدیدات آن، به‌منظور جلوگیری از شکست بازدارندگی با توجه به چالش شناخت منبع تهدید، به نظر می‌رسد که نظریه تکاملی برای به‌دست آوردن راهبردهای مطلوب، ارجح و پایدار، بروز رسانی و ترمیم مداوم آن است. در این پژوهش بر اساس نظر خبرگان ارتباطات و فناوری اطلاعات و پدافند غیرعامل در دانشگاه و دستگاه‌های اجرایی، مطلوبیت‌های راهبردی بازدارندگی سایبری ( چشم‌انداز، اهداف کلان، ارزش‌های اساسی حاکم، اصول، الزامات در اسناد بالادستی) احصا و در جلسات خبرگی به تایید آنان رسید.

Development of the Concept of Deterrence Theory in the Country’s CyberspaceBased on Upstream Documents and Available Approaches

Preventing damage in cyberspace involves complex mechanisms such as threat, punishment, nonadmission, plight and norms. The purpose of this article is to clarify some of these conceptual terms and the policy of using deterrence theory in the cyber territory of the Islamic Republic of Iran. Formulation of an effective strategy in the cyber arena, requires a deeper recognition of the various dimensions of deterrence and prevention in cyber domains. Developing the base theory of deterrence against enemy cyber threats in the country’s cyberspace requires accurate knowledge of the domain of defense and formulation of strategies based on the base theory of deterrence in cyberspace which has unfortunately been neglected. Our problem in this research is the lack of a codified theory to create deterrence in the country’s cyberspace in face of cyber threats and, consequently, the recognition of deterrence requirements based on upstream documents and existing approaches such that in the face of enemy threats, the country’s cyberspace stands firm and resistant with the ability to continue the required functions and at the same time retaliate enemy threats.   Creating and using all possible human and technical cyber capabilities in order to be ready for adaptation (resilience) in variable and dynamic cyber conditions is an undeniable necessity that while sustaining resistance and sovereignty, it will maintain and increase national interests and goals. This issue should be considered as a fundamental and    national value in the theory of deterrence.  Considering the uncertainty of the cyberspace in addition to its dynamics and threats, and given the challenge of identifying the source of the threat, in order to prevent the failure of            deterrence, the evolutionary theory is proposed which seems capable of obtaining desirable, preferable and           sustainable strategies, and their constant updating and restoration. In this research, the strategic benefits of cyber deterrence (vision, macro goals, dominant basic values, principles, requirements in upstream documents) have been enumerated, based on the opinion of communication, information technology and passive defense experts in the     academic and executive bodies, and finally gained the necessary approvals in expert assemblies.