مروری بر نظریه‌ها، مدل‌ها و تکنیک‌های ‌پیش‌بینی ‌درماندگی ‌مالی‌ و ورشکستگی شرکت‌‌ها

اهداف: با‌توجه‌به پیامدهای نامطلوب اقتصادی و اجتماعی ورشکستگی شرکت‌ها و اهمیت پیش‌بینی به‌موقع درماندگی مالی آنها برای انجام اقدامات اصلاحی، نگارنده در این پژوهش به بررسی پژوهش‌های مرتبط با مدل‌های پیش‌بینی درماندگی مالی و ورشکستگی در ایران و سایر کشورها می‌پردازد.روش: این مقاله پژوهشی مروری است که با بررسی 102 پژوهش در ایران و 298 پژوهش در سایر کشورها طی سال‌های 2023-1930، به تشریح نظریه‌ها و و تحلیل ماهیت، روند، ترکیب و گسترۀ زمانی استفاده از مدل‌ها و تکنیک‌های پیش‌بینی درماندگی مالی و ورشکستگی می‌پردازد و پیشنهادهای اجرایی و پژوهشی نوینی را ارائه می‌کند.نتایج: نتایج پژوهش نشانگر روند افزایشی این پژوهش‌ها در ایران و روند کاهشی آن در سایر کشورها است. ترکیب مدل‌ها و تکنیک‌های به‌کاررفته در سایر کشورها متنوع‌تر از ایران است و مدل‌ها و تکنیک‌های هوشمند مبتنی بر محاسبات تکاملی به متداول‌ترین و دقیق‌ترین تکنیک‌ها تبدیل شده است. پیشنهادها نیز شامل تنوع‌بخشیدن به تکنیک‌های پیش‌بینی، تاکید بر مدل‌های مبتنی بر الگوریتم‌های محاسبات تکاملی، توجه به ضرورت پیش‌بینی‌های مجدد پس از بحران، توسعۀ مدل‌های ویژه برای شرکت‌های کوچک و متوسط، تفکیک معیارهای تشخیص درماندگی مالی و ورشکستگی در بورس تهران، انجام پیش‌بینی‌های پویا و توسعۀ مدل‌های تخصصی‌تر برای افزایش دقت پیش‌بینی‌ها است.نوآوری: نوآوری این پژوهش شامل ‌ارائۀ بینش تحلیلی پویا، اطلاعاتی به‌روز‌تر و جامع‌تر، رفع نقایص منسوخ‌بودن و محدودیت موضوعی و زمانی پژوهش‌های قبلی، پوشش بهتر و بررسی جداگانۀ پژوهش‌های ایرانیان و مقایسۀ این پژوهش‌ها در ایران با سایر کشورها و ارائۀ توصیه‌هایی کاربردی و پژوهشی جدید براساسِ نتایج تحلیل جامع است.

a review of theories, models, and techniques for predicting corporate financial distress and bankruptcy

due to the high costs of financial distress and bankruptcy and the importance of timely prediction of financial distress to take corrective actions, this study examines the research related to the prediction models of financial distress and bankruptcy in iran and other countries. this study is a review of research that examines 102 research in iran and 298 research in other countries during the years 1930-2023, describing theories and analyzing the nature, trend, composition, and periods of using models and presenting practical and research recommendations. the results indicate an upward trend of research in iran, while it is declining in other countries. the noteworthy point is the use of various combinations of models and techniques in other countries is more diverse than in iran, and the prominence of intelligent models that are based on evolutionary calculations. the research concludes by providing executive and research recommendations. the recommendations include diversifying predicting techniques, emphasizing models based on evolutionary computing algorithms, paying attention to the predictions after the crisis, developing special models for small and medium-sized companies, separating the criteria for recognizing financial distress and bankruptcy in the tehran stock exchange, making dynamic predictions, and developing more focused and specialized models to increase accuracy. this study addresses the shortcomings of past research, provides more up-to-date information and insights on the dynamic predictions, compares these studies in iran to other countries, and provides some executive recommendations and research topics based on the results.