تحلیل شاخص های موثر در توسعه کشاورزی و مدیریت منابع آب سکونتگاه های روستایی مورد: دشت تبریز

بخش کشاورزی با حدود ?? درصد تولید ناخالص ملی، 23 درصد اشتغال و تامین غذای بیش از ?? درصد جامع، نقشی حیاتی در اقتصاد ایران دارد. آب به عنوان مهم ترین عامل، در تولید کشاورزی تاثیر به سزایی دارد. این پژوهش به منظور شناسایی شاخص های موثر در توسعه کشاورزی و مدیریت آب کشاورزی مناطق روستایی دشت تبریز با استفاده از روش تحلیل عاملی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 39 روستای دشت تبریز می باشد و اطلاعات لازم از طریق تکمیل پرسشنامه، مطالعات کتابخانه ای، مراجعه به سازمان آب منطقه ای و مدیریت جهاد کشاورزی فراهم گردیده است. در این مطالعه به منظور تبیین عوامل و متغیرهای اثرگذار بر مدیریت منابع آب و توسعه کشاورزی، تعداد 25 شاخص برای توسعه کشاورزی و تعداد 11 شاخص برای مدیریت آب کشاورزی در سطح روستاها انتخاب شده است. در مرحله بعد برای کاهش تعداد شاخص ها به تعداد کمتری از سازه های زیربنایی و شاخص های موثر از تحلیل عاملی استفاده گردید. نتایج نشان داد چهار عامل مکانیزاسیون، ساختاری، عملکرد و کشت آبی حدود 79 درصد از تغییرات واریانس کل توسعه کشاورزی و سه عامل آب های سطحی، چاه های عمیق و چاه های نیمه عمیق حدود 61 درصد از تغییرات واریانس کل مدیریت آب کشاورزی را تبیین نموده اند. همچنین در شهرستانها?? که دارای مز?ت نسب? در تول?د محصو?ت کشاورزی (زراعت و بـاغداری) و عدم محدود?ت نهاده و آب هستند، ضروری است طرح های توسعه کشاورزی با اولویت محصولات دارای مز?ت نسب? اجرا شده و در مناطق? که در افزا?ش توسعه سطح ز?رکشت با مشکل روبهرو است، طرحهای توسعه کشاورزی می بایست بـه سمت حفظ و استفاده به?نه از منابع باشد.