تحلیل اثرات تنوع معیشتی بر روی تاب‌آوری خانوارهای روستایی در مواجه با تغییرات آب و هوایی (مطالعه موردی: روستاهای پیرا شهری شهر دهدشت)

هدف: هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت تنوع معیشتی و اثرات آن برافزایش تاب‌آوری روستاهای موردمطالعه است.روش پژوهش: نوع تحقیق کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی، تحلیلی می باشد. روش گردآوری داده‌ها به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) صورت گرفته و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، t تک نمونه‌ای و تحلیل مسیر) استفاده‌شده است. جامعه آماری تحقیق خانوارهای روستاهای پیرا شهر شهر دهدشت می باشد. برای تعیین حجم نمونه روستاها به‌صورت تصادفی از فرمول کوکران 21 روستا تعیین گردیده است، روستاهای انتخاب‌شده دارای 3538 خانوار می‌باشد. برای محاسبه حجم نمونه در بین خانوارها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 358 نمونه انتخاب و نمونه گیری به‌صورت تصادفی انجام‌شده است. یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان می دهد، بین تنوع معیشتی و تاب‌آوری خانوارهای روستایی رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد، بر اساس ضریب همبستگی به‌دست‌آمده (0.799) و سطح معناداری آزمون (0.000) می توان گفت با افزایش تنوع معیشتی، تاب‌آوری خانوارهای روستایی در برابر خشکسالی افزایش پیدا می کند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان می دهد، ریسک پذیری با اثرات کلی 0.200 کمترین تاثیر و دارایی و پس انداز با اثرات کلی 0.479 بیشترین تاثیر را بر تاب‌آوری خانوارهای روستایی در منطقه مطالعه داشته است.نتیجه‌گیری: افزایش تنوع معیشتی منجر به افزایش توانایی خانوارها در امر مقابله با تحولات ناشی از تغییرات آب و هوایی می‌شود.از این رو، اقداماتی که به تقویت تنوع معیشتی و در نتیجه تاب‌آوری خانوارهای روستایی منجر می‌شوند، باید از اولویت‌های برنامه‌های توسعه روستایی باشند. فعالیت‌هایی چون ترویج فنون کشاورزی متنوع، افزایش دسترسی به امکانات بیمه، تقویت سرمایه اجتماعی، ارتقاء فن‌آوری‌های کشاورزی و ترویج استفاده بهینه از منابع طبیعی، می‌توانند از جمله اقدامات موثر برای افزایش تنوع معیشتی و بهبود تاب‌آوری خانوارهای روستایی باشند. 

analysis of the livelihood diversity effects on rural household resilience in the face of climate changecase study: suburban villages of dehdasht city

objective: the purpose of the present study is to survey the livelihood diversity status and its effects on increasing the resilience of the studied villages. methods: the present theoretical study is conducted with applied purposes using the descriptive-analytical method. the required data were collected through library and field (questionnaire and observation) methods and data analysis was done using descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (pearson correlation coefficient, single sample t test and path analysis). the research statistical population is the resident households of 21 suburban villages of dehdasht with 3538 households and using cochran’s formula 358 samples were randomly selected.results: the results indicate that, there is a direct and significant relationship between livelihood diversity and rural households’ resilience. according to the obtained correlation coefficient (0.934) and the significance level of the test (0.000) it can be stated that the resilience of rural households to droughts is increased with promoting diversified livelihood. the results of path analysis also show that, coordination of institutions with direct impact of 0.108 has the least impact and saving with direct impact of 0.479 has the highest impact on the rural households’ resilience in the studied areaconclusions: increasing livelihood diversity leads to an increase in the ability of households to deal with changes caused by climate change. therefore, measures that lead to strengthening livelihood diversity and as a result the resilience of rural households should be among the priorities of rural development programs. activities such as promoting diverse agricultural techniques, increasing access to insurance facilities, strengthening social capital, upgrading agricultural technologies and promoting optimal use of natural resources can be effective measures to increase livelihood diversity and improve the resilience of rural households.