عوامل موثر بر ناپایداری الگوی کشت در ناحیه لنجانات

تغییرات الگوی کشت، فرآیندهای پویای فضایی هستند که از مولفه های بسیاری تاثیر می پذیرد. شناخت این مولفه های تاثیرگذار، بازگوکننده ی عواملی است که برای انتخاب نوع کشت موردتوجه کشاورزان قرار می گیرد که خود باعث درک بهتر چرایی رفتار آ ن ها خواهد شد و می تواند مورد استفاده مسئولان و سیاستگذاران بخش کشاورزی به منظور معرفی محصولات و نوآوری های جدید به کشاورزان و هدایت تصمیمات آن ها به سوی تنظیم الگوی کشت بهینه قرار گیرد. در این مقاله ضمن بررسی عوامل درونی و بیرونی موثر بر انتخاب الگوی کشت در نواحی روستایی لنجانات و چگونگی ارتباط این عوامل در ایجاد ناپایداری الگوی کشت در این ناحیه، به بررسی پیامدهای ایجاد شده بر اثر این ناپایداری با استفاده از روش کیفی پرداخته شده است. مشارکت کنندگان پژوهش، بهره برداران کشاورز ساکن در محدوده 10کیلومتری در دو طرف رودخانه زاینده رود در ناحیه لنجانات (بلوک لنجان) هستند. از بین آن ها، با استفاده از نمونه گیری نظری، 25 نفر در پژوهش مشارکت داشتند. دراین پژوهش از فنون مشاهده، مصاحبه های عمیق و بحث گروهی متمرکز برای جمع آوری اطلاعات و از روش نظریه ی زمینه ای برای تحلیل اطلاعات استفاده شد. ناپایداری الگوی کشت، تک عاملی نبوده، بلکه متاثر از عوامل مختلفی است که ماهیت طبیعی- اکولوژیک، اجتماعی- اقتصادی، زیرساختی و نهادی دارند. در بین این عوامل، وجود و بروز تنش های محیطی و ضعف نقش پذیری موثر دولت عواملی هستند که از نگاه جامعه محلی از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. ناپایداری الگوی کشت متاثر از این عوامل، ناحیه لنجانات را با پیامدهایی چون تغییر و تخریب اراضی زراعی، تضعیف نظام اقتصادی کشاورزان و در نهایت افزایش مهاجرفرستی و زوال روستایی روبرو ساخته است.