ارزیابی کارآیی اقتصادی-زیست محیطی تولید نارنگی در استان مازندران با رویکرد توسعه اقتصاد روستایی

توسعه کشاورزی همواره به عنوان یکی از ابعاد توسعه پایدار روستایی مورد تاکید بوده و بر نقش های اقتصادی و زیست محیطی آن تاکید شده است. در همین راستا و با توجه به نقش و سهمی که استان مازندران در تولید محصول نارنگی دارد، ارزیابی پایداری تولید این محصول به کمک شاخص کارایی اقتصادیزیست‌محیطی انجام شد. اطلاعات اولیه از طریق مصاحبه حضوری با 79 باغدار در سال زراعی 1397.98 جمع آوری شد و مدل‌سازی بین مقدار انتشار گازهای گلخانه ای و عملکرد و هزینه نهاده ها و درآمد با استفاده از روش رگرسیون خطی چندگانه برقرار گردید. در بررسی پایداری زیست محیطی، مجموع انتشار گازهای گلخانه ای در تولید kgco2eq 4794.18 و نسبتاً بالا به دست آمد که نهاده سوخت با 54.23 درصد بیشترین میزان انتشار را در بین نهاده های مصرفی داشت. در بررسی پایداری اقتصادی، کل هزینه‌های تولید 18.25 میلیون تومان در هکتار و ارزش ناخالص تولید 62.13 میلیون تومان در هکتار به‌دست آمد که نهاده نیروی انسانی با 34.76 درصد بیشترین هزینه را در تولید داشت. همچنین مقدار بهره وری اقتصادی که یکی از شاخص های مهم پایداری اقتصادی است، 1.41 کیلوگرم بر هزار تومان محاسبه شد. مقدار شاخص کارایی اقتصادیزیست محیطی نیز 9.153 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم معادل دی‌اکسیدکربن به دست آمد. همچنین نتایج مدل‌سازی نشان داد که مدیریت مصرف دو نهاده کود دامی و کود شیمیایی می تواند بیشترین تاثیر را در پایداری زیست‌محیطی و مدیریت هزینه نهاده کود شیمیایی می تواند بیشترین تاثیر را در پایداری اقتصادی تولید این محصول داشته باشد.