نقش اقلیم و عوامل زیست‌محیطی در ارتقای بهره‌وری آب کشاورزی ایران

اقلیم و عوامل زیست محیطی که در گذشته به عنوان علائم کم سوی تغییر مطرح بود، امروزه به صورت یکی از پیشران‌های راهبردی در فعالیت‌های بخش کشاورزی عمل می‌کند، لذا شناخت تاثیر این عوامل بویژه در ارتقای بهره‌وری آب کشاورزی، از الزامات راهبردی جهت مواجه با چالش کم آبی کشور محسوب می‌شود. در این راستا مقاله حاضر با هدف شناسایی و تعیین مولفه‌ها و شاخص‌های اقلیمی و عوامل زیست محیطی، به شیوه میدانی و پیمایشی ابتدا با مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای و سپس به کمک نظرات اخذ شده از خبرگان، تعداد 4 مولفه و 25 شاخص را شناسایی کرده و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته، میزان اهمیت آنها را در یک طیف 5 گزینه‌ای لیکرت دریافت نموده و با کمک نرم‌افزارهای آماری و مدل‌سازی معادلات ساختاری به بررسی سوالات، نتایج و فرضیات پرداخته ‌است. طبق نتایج حاصله متغیر «اقلیم و عوامل زیست‌محیطی» حدود 81 درصد در «ارتقای بهره‌وری آب کشاورزی ایران 1404» تاثیر داشته و از بین 4 مولفه شناسایی شده، مولفه «کیفیت عوامل اقلیمی و زیست محیطی» با ضریب مسیر 752/0 موثرترین مولفه و از بین 25 شاخص تعیین شده، شاخص‌ «سهم آب مورد استفاده از سیلاب در اراضی کشاورزی» با ضریب مسیر 578/0 بیشترین تاثیر را در ارتقای بهره‌وری آب کشاورزی بر عهده دارند.