هستی‌شناسی مفاهیم زمان و طراحی مدل نظری بازتاب آنها ‌ بر مطالعات آینده‌پژوهی

تغییرات سریع محیطی همراه با تاثیرات آن بر جهانی‌سازی موجب پیچیدگی روزافزون در تدوین بسیاری از برنامه‌های راهبردی علی‌الخصوص در مورد نسل جدیدی از تفکر بین‌رشته‌ای به نام آینده‌نگاری و یا مطالعات آینده‌پژوهی چه در سطح سازمان‌ها و چه در مورد تغییرات اجتماعی گسترده و گرایش نسل جدید به الهیات و ارزش‌ها شده که جهان را بر سر یک پیچ بزرگ تاریخی قرار داده است. این روندها یک سوالی اساسی را به وجود می‌آورد، مشکل این پیچیدگی کجاست؟ به نظر می‌رسد قبل از فهم فلسفه زمان و قوانین حاکم بر آن ما به سراغ کاربرد علوم مختلف برای ساخت آینده بهتر رفته‌ایم. در نتیجه بدون فهم هستی شناسانه زمان آینده و ادراک چگونگی فرآیند شکل‌گیری آن، تلاش‌ها برای ساخت آینده، ناپایدار خواهد بود. بنابراین پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه مفهوم هستی شناسانه زمان‌ بر شکل و محتوی دانش آینده‌پژوهی چه نوع تغییراتی را وارد خواهد نمود؟ هنگامی‌که ابعاد مختلف هندسه مفهومی زمان را بر مدل چندبعدی خصوصیات اصلی مطالعات آینده‌پژوهی منعکس می‌نماییم آنگاه زمان همانند مزرعه‌ای فرض می‌شود که ما می‌توانیم قابلیت‌های گذشته را مثل یک هسته بر مبنای قدرت اقدامات فعلی و جهت چشم‌انداز در آن بکاریم تا آینده را برای ما تولید نماید. در پایان با طراحی یک پرسشنامه دوطرفه، چگونگی سنجش میزان پذیرش و آگاهی از پیش‌فرض‌های زمانی مطالعات آینده‌پژوهی نیز مدل‌سازی شده است.