تبیین و ترسیم مولفه‌ها و شاخص‌های تولید اختلال و بی‌نظمی اجتماعی

هدف از این پژوهش، بررسی چگونگی حفظ نظم و ثبات جامعه از طریق کنترل اجتماعی می باشد و به همین منظور انواع نظم و همچنین عوامل و مولفه‌های اختلال اجتماعی موردبررسی قرار می‌گیرند. در یک تقسیم‌بندی انواع نظم شامل نظم ایستا؛ نظم در حال زوال و نظم پویا می‌باشند. نظم و تغییر دوروی یک سکه اند؛ نه هر نظمی ضرورتاً مطلوب و نه هر تغییری نامطلوب است. نظم مطلوب قدرت تبدیل انرژی آزاد و عناصر تغییردهنده را به انرژی مهارشده و عناصر کنترل‌شده دارد و به عبارتی تغییر سازنده و تکاملی است نه نظم متصلب و غیرقابل تغییر که این همان توسعه اجتماعی است. عوامل اختلال و بی‌نظمی اجتماعی شامل اختلال هنجاری؛ اختلال نمادی؛ اختلال رابطه ای و اختلال توزیعی می‌باشد. هنجارهای اجتماعی مهم‌ترین عامل تعامل‌ها و پیوند اجتماعی می‌باشد و اختلال و نابسامانی در هنجارهای جامعه یکی از اساسی‌ترین مولفه‌های بی‌نظمی اجتماعی قلمداد می‌شود. رابطه اجتماعی، رکن اصلی «ما» و اجتماع است و بدون رابطه اجتماعی وجود «ما» ها و اجتماع و جامعه غیرقابل‌تصور است و منظور از اختلال رابطه‌ای پایین‌بودن میزان چگالی، قرینگی و تعدد و شدت روابط اجتماعی است. منظور از اختلال، نماد نارسایی در نمادها و سمبولیسم اظهاری و شناختی مشترک در سطح جامعه مانند: زبان، پرچم، قهرمانان، ضرب‌المثل‌ها و... است. یکی از نیازهای اساسی نظم جامعه وحدت نمادی است. نظام فرصت یا توزیع منابع ارزشمند یکی از پایه‌های ساخت اجتماعی است و اگر این نظام متناسب و متوازن نباشد به نابرابری اجتماعی و به دنبال آن به بی‌نظمی اجتماعی منجر می‌شود.