سطح‌بندی نظام قدرت منطقه‌ای در دریای خزر

با توجه به تاثیر قدرت بر روند تعاملات، بررسی و مطالعۀ مداوم سطوح قدرت و تغییرات گسترده آن در مناطق مختلف جغرافیایی بر اساس شاخص‌ها و مولفه‌های موثر در قدرت ملی از ضروریاتی است که غفلت از آن می تواند تبعات امنیتی را به‌همراه داشته باشد. از همین‌رو دریای خزر که از سال1991میلادی جزء مناطق بین المللی جدید قلمداد می گردد، به دلایل ژئواستراتژیکی و ژئوپلیتیکی دارای شرایط ویژه ای شده که علاوه‌بر تغییر در روند قدرت یابی کشورهای منطقه، حضور و رقابت بازیگران فرامنطقه ای را به خود معطوف داشته است. با توجه به چالش های امنیتی متصور نسبت به تغییر سطوح قدرت بازیگران این منطقه ژئوپلیتیکی علیه جمهوری اسلامی ایران؛ پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از مدل ماتریسی و تحلیل آماری، وزن ژئوپلیتیکی هر یک از کشورهای منطقه براساس 125 شاخص در قالب 6 عامل اقتصادی، سیاسی، نظامی، سرزمینی، فرهنگی اجتماعی و علمی بررسی شده است. بر اساس نتایج پژوهش که با جمع امتیاز فاکتورهای شش‌گانه و حاصل شدن امتیاز نهایی و قدرت ملی کشورهاست، می‌توان بیان نمود  که روسیه قدرت‌سازه‌ای، ایران قدرت منطقه ای، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان قدرت‌های ملی در منطقه هستند.