عوامل ژئوپلیتیکی اقتصادی و سیاسی موثر بر راهبرد دفاعی- امنیتی ج.ا.ایران در مقابل تهدیدهای فرامنطقه ای از مبداء سرزمینی عراق

عوامل ژئوپلیتیکی شامل کلیه عواملی است که در چارچوب جغرافیا، سیاست و قدرت بر راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران در برابر تهدیدهای نظامی امنیتی تاثیرگذار باشند. بر اساس پژوهش های انجام شده عوامل ژئوپلیتیکی به 7 دسته (طبیعی، انسانی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و علم و فناوری) تقسیم می‌گردند. این مقاله فقط عوامل ژئوپلیتیکی اقتصادی و سیاسی را بررسی می نماید. این پژوهش به روش آمیخته زمینه ای موردی انجام گردیده و از نوع توسعه ای کاربردی می باشد که روش جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای بوده و جامعه آماری 73 نفر، و با استفاده از روش های تحلیل خبرگی، تحلیل شده است. هدف از آن دستیابی به نقش عوامل ژئوپلیتیکی اقتصادی و سیاسی بر راهبرد دفاعی امنیتی ج.ا.ا. در مقابل تهدیدهای فرامنطقه‌ای از مبداء سرزمینی کشور عراق می باشد. در این تحقیق عراق تهدید یا دشمن ج.ا.ایران نیست، دشمن اصلی نیروهای فرامنطقه ای مثل آمریکا و گروه‌های تکفیری تروریستی هستند که با استفاده از فضا و جغرافیای عراق، ج.ا.ایران را تهدید می کنند. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که 26 عامل ژئوپلیتیکی اقتصادی و سیاسی در قالب بسترهای مقوم، فرصت آفرین، ضعف ساز و تهدیدزا دارای نقش موثری بر راهبرد دفاعی امنیتی ج.ا.ایران هستند، پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص گردید که تعداد 5 عامل آن نقش آفرین نمی باشد. پس از محاسبه تعیین موقعیت راهبردی مشخص گردید که ج.ا.ایران در حوزه اقتصاد و سیاست در موقعیت رقابتی قرار دارد.