فناوری کلان داده، فرصت ها، چالش ها و راهبردها

در عصر اطلاعات و ارتباطات، رشد انفجارگونه تولید و تبادل داده‌های ساختاریافته و غیرساختاریافته از منابع علمی، صنعتی، کسب و کار و به ویژه شبکه‌های اجتماعی متنوع، مفهوم جدیدی بنام کلان‌داده را به وجود آورده است. از آنجا که بهره‌گیری از داده‌ها با استفاده از داده کاوی، موتور محرکه‌ی تداوم کسب و کار در سازمان‌ها و زمینه‌ساز نوآوری در حوزه‌های تجاری و علمی است؛ کشورهای صنعتی برنامه‌ریزی کلان و سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در این عرصه‌ انجام داده‌اند. در این مقاله با مروری بر تعریف، ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای کلان‌داده، چالش‎ها و روندهای آینده بررسی شده و در ادامه با تجزیه و تحلیل محیطی، نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات بررسی و راهبردهای مرتبط پیشنهاد شده است. همچنین با استفاده از تکنیک تاپسیس رتبه‌بندی راهبردها انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، تحلیلی پیمایشی است. ارائه راهبردهای پیشنهادی در این پژوهش، مبنای شناخت و درک صحیح از این فناوری و برنامه‌ریزی راهبردی برای مدیریت و بهره‌برداری از ظرفیت‌ها، قابلیت‌ها و مزایای بالقوه کلان‌داده در کشور است. با توجه به نتایج حاصل از نظرسنجی خبرگان، راه‌اندازی مراکز داده ملی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین جهت مواجهه با حملات سایبری و تامین امنیت ملی و نقش نظارتی دولت بر محتوای تولید شده از اولویت‌های راهبردی است. از منظر حاکمیتی، امنیت ملی وابستگی زیادی به اطلاعات دارد؛ با این حال به خاطر حجم ذخیره‌سازی بالا و توان پردازشی زیاد، از روش‌های سنتی نمی‌توان به استخراج اطلاعات پرداخت و نیازمند روش‌ها، ابزارها و فناوری‌های نوین کلان‌داده هستیم.