واکاوی وجوه تعاملی عرفان و سیاستدر اندیشه‌های نجم‌الدین رازی

رابطۀ عرفان و سیاست در اندیشۀ سیاسی اسلام، از گذشته‌‌های دور مطرح بوده است و برخی از عرفای مسلمان، همچون نجم‌‌الدین رازی در حوزۀ سیاست صاحب‌‌نظر بوده‌‌اند (تاریخچه). در این راستا، آثاری از موافقان و مخالفان دربارۀ رازی ارائه شده است؛ ولی هنوز جای طرح مباحث جدید، احساس می‌‌شود (پیشینه). با این وصف، همچنان دربارۀ چگونگی این رابطه در دیدگاه اندیشمندی چون رازی، اختلاف نظر وجود دارد! (مسئله) ازاین‌‌رو، در واکاوی رابطۀ عرفان و سیاست در اندیشۀ او، با این پرسش مواجهیم که چه رابطه‌‌ای میان عرفان و سیاست از دیدگاه وی وجود دارد (سئوال). گمان این مقاله آن است که رازی به ادغام عرفان و سیاست قائل است و ازاین‌‌رو، به ارتباط وثیق عرفان و سیاست و نسبت تساوی از نسب اربعه میان این دو رسیده است (فرضیه). مقالۀ حاضر با کاربست شیوۀ تحلیلی ـ تفسیری (روش)، به‌‌دنبال نشان دادن این ارتباط است (هدف). نتیجۀ به‌‌دست‌‌آمده این است که رازی دستیابی انسان به عرفان حقیقی، کمال معنوی، و سعادت دنیوی و اخروی را در گرو تدبیر امور دنیوی یا همان سیاست قرار می‌‌دهد که در راستای عرفان یا همان حقیقت اسلام است (یافته).