تبیین غایت شناختیِ نسبت الفت و نظام سیاسی در اسلام

اندیشۀ سیاسی از آغاز، نقش بسزایی به عناصر غایت شناختی در میان مولفه های تمایزبخش سامانه ها و نظام های سیاسی داده است. تفاوت در غایت ها و در اولویت بخشی آنها به ساخت نظام های سیاسی گوناگون، باعث شده است رابطۀ بین امنیت، عدالت و الفت (مسئله)، (به عنوان سه غایت بنیادین نظام سیاسی اسلامی) مورد بی توجهی قرار گیرد. از این رو، با این سوال که چه نسبت غایتشناسانه میان الفت و نظام سیاسی در اسلام وجود دارد؟ (سوال) مواجه ایم. نتیجۀ سیاستورزی پیامبر اکرم(ص)، ایجاد الفت و دوستی در جامعه بوده است و خداوند در قرآن از این امر، به عنوان نعمت یاد میکند. در واقع، مناسبات خونین قبیله ای پیش از اسلام، جای خود را به الفت داد (فرضیه). از همین رو، این نوشتار میکوشد به تبیین غایت شناسانۀ جایگاه الفت در یک نظام دینی بپردازد (هدف). رویکرد نظری این مقاله، رویکرد تحلیل تاریخی است (روش). مبنای مشارکت سیاسی شهروندان یک جامعۀ دینی، نه تابعیت از محاسبۀ عقلانی سود و زیان، که بر الفت و دوستی دو سطحی شهروندان با یکدیگر استوار است. تحقق این غایت، نیازمند ساماندهی مناسبات اجتماعی جامعۀ ایمانی بر اساس سه رکن برابری، برادری و استفادۀ تاخیری و حداقلی از خشونت است (یافته).