تحلیل گفتمانی جهانی‌شدن و ظهور اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی در خاورمیانه عربی

در چند قرن اخیر، درباره تاثیر غرب بر شرق، پژوهش‌هایی صورت گرفته (تاریخچه)، اما چنین تتبعاتی اغلب عالمانه نبوده است(مسیله)؛ درنتیجه، ریشه‌یابی میزان و شیوه اثرپذیری‌های گوناگون شرق از غرب پاسخ‌های علمی نیافته است (پیشینه). این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش کلیدی است که جهانی‌شدن چگونه باعث ظهور گفتمان اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی در منطقه خاورمیانه شده است(سوال)؟ جهانی‌شدن با تشدید بحران معنا، به تقویت گفتمان اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی در منطقه خاورمیانه منجر شده است (فرضیه). مقاله پیش‌رو درپی کشف چگونگی ظهور گفتمان اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی داعش، و جبهه النصره است (هدف). این پژوهش که بر پایه روش تحلیل گفتمان سامان‌یافته (روش)، نشان می‌دهد که جهانی‌شدن در منطقه خاورمیانه با به‌چالش‌کشیدن هویت‌های حاکم، ضرورت جست‌وجوی معنای غلط را تشدید کرده است. سلفی‌گری، نیز از پاسخهایی است که به این نیاز داده شده است. آنها با انحصاری کردن چنین معنایی، با تکیه بر مفاهیمی چون شریعت، رهبری، جهاد، بازگشت به سلف و تقابل با سکولاریسم در صدد ایجاد هویت‌های به‌ظاهر مقاومی‌اند که بیش از آنکه به ایجاد انسجام و حمایت از افراد در برابر دنیای خصمانه بیرونی باشد، اسلام مقاومت‌گرا را می‌شکند (یافته).