نظام ‎سازی در فقه سیاسی شیعه: رویکردها و توانمندی‎ ها

نظام‎سازی در فقه، یکی از پرسش‎های نوشوندۀ جدی است که در چند دهۀ گذشته به‎ویژه پس از انقلاب اسلامی، مورد توجه بوده و موافقان و مخالفان بسیاری را برانگیخته است. نظام‎سازی تکاپویی روشمند، متکی بر مبانی ارزشی و هنجاری و با بهره‎گیری از منابع عقلی و نقلی برای ساخت و ایجاد مجموعه‎ای از‎ عناصر نرم‎افزاری و اندیشه‎ای به‎هم‎پیوسته است که فرایند اعمال قدرت را در جامعه قانونمند می‎کند. در نظام‎‎سازی، با رجوع به منابع هر اندیشه، به بحث از مبانی، اصول،‎ اهداف، احکام، اخلاق و ساختار توجه می‎شود. این مقاله تلاش دارد رویکردها و توانمندی‎های فقه سیاسی شیعه در نظام‎سازی را پیگیری کند و در فرضیه بر این امر تاکید دارد که با گذر از رویکرد فردی، فقه سیاسی در رویکرد حداکثری نظام‎پردازانه دارای توانمندی‎هایی مانند روش اجتهاد، احکام و آموزه‎های ادارۀ نظام سیاسی در فقه و اصول عقلیعقلایی است که فقیه را در کشف مقاصد نظام سیاسی و بهره‎گیری از تجربۀ بشری بر مدار آموزه‎های دین راهبری می‎کند. این مهم با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است.

Systematization in Shiite Political Jurisprudence: Approaches and Capabilities

Systematization in jurisprudence is one of the serious questions that has been considered in the last few decades, especially after the Islamic Revolution, and has aroused many proponents and opponents. Systematization is a methodical endeavor based on value and normative principles and using intellectual and narrative resources to build and create a set of software elements and interconnected ideas that guide the process of exercising power. systematization, by referring to the sources of each idea, the principles, goals, rules, ethics, and structure of the political system are considered. This article tries to follow the approaches and capabilities of Shiite political jurisprudence in systematization and the hypothesis, it emphasizes that by passing through the individual approach, political jurisprudence in the maximum systematic approach has capabilities such as the Ijtihad method, rules and teachings of governing society in jurisprudence and rational principles that help the jurist to understand the political system and the perception of human experience. This is done by the descriptiveanalytical method.