تحلیل راهبردهای مبارزاتی مستضعفان در مواجهه با مستکبران از دیدگاه قرآن

بنا بر آیات قرآن کریم، مستضعفان به‎عنوان بخشی از جامعۀ طاغوت‎زده، همواره از سوی مستکبران و نظام سلطه مورد ظلم و ستم واقع شده یا ضعیف به‎شمار آمده و ناتوان نگاه داشته شده‎اند. باتوجه‎به اینکه خدای متعال در عرض همین امر، در آیات متعدد، از مومنان خواسته تا برای برون‎رفت از مشکلات به طور پیوسته جهاد کنند، این پرسش مطرح می‎شود: قرآن کریم چه راهبردهایی را برای برون‎رفت مستضعفان از استضعاف طرح‎ریزی کرده است؟ پاسخ احتمالی آن است که باتوجه‎به تفاوت‎ معیارهای پیشرفت‎زا در نظامات دینی با غیردینی، خداوند ترکیبی از راهبردهای مادی و معنوی را ارائه داده باشد. مطمئناً فهم و تحلیلِ روشمند این راهبردها می‎تواند ما را به سطح جدیدی از مبارزات نامتقارن رهنمون سازد. جستار حاضر با روش تحلیلیتوصیفی در ذیل نگاهی «گفتمان‎محورانه»، درصدد احصا و تحلیل راهبردهای مبارزاتی مستضعفان در مواجهه با مستکبران است. دستاورد این تلاش نشان می‎دهد که قرآن کریم از مستضعفان به‎عنوان صاحبان بالقوۀ ارث‎بری عالم، خواسته با «مقاومت همه‎جانبه» در سایۀ استعانت از خدای قادر، جامعۀ طاغوتی را به جامعۀ توحیدی و ولایی مبدّل سازند و خلیفة‎اللهی خود را در زمین به‎فعلیت برسانند.

Analysis of the Struggle Strategies of the Oppressed in the Face of the Arrogant from the Perspective of the Qur’an

According to the verses of the Holy Quran, the oppressed, as a part of the tyrannical society, have always been oppressed or considered weak by the arrogant and the system of domination and have been kept powerless. Considering that God Almighty has asked the believers in several verses to constantly strive to get out of problems, this question arises: What strategies has the Holy Qur’an outlined for overcoming the oppressed? The possible answer is that God has provided a combination of material and spiritual strategies, given the differences in progressive criteria in religious and nonreligious systems. Certainly, a methodical understanding and analysis of these strategies can lead us to a new level of asymmetric struggle. The present article, with an analyticaldescriptive method under a discourseoriented view, seeks to enumerate and analyze the struggle strategies of the oppressed in the face of the arrogant. The result of this effort shows that the Holy Qur’an asks the oppressed, as potential heirs of the world, to transform the Taghut society into a monotheistic and guardian society by allaround resistance with the help of God Almighty, and to establish their caliph on earth as human beings.