دوگانه صلح و عدالت در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی و نئوگرامشین های روابط بین الملل

(مساله): مفاهیم صلح و عدالت در اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی جایگاهی کانونی دارد. در نگاه رهبران انقلاب نسبتی وثیق میان این دو مفهوم برقرار است. ایشان معتقدند صلح پایدار تنها زمانی ایجاد خواهد شد که نظامی عادلانه در جهان برقرار گردد. به عبارت دیگر مبنای صلح، عدالت است. مروری بر آثار متفکرین انتقادی روابط بین الملل به خصوص نئوگرامشین هایی چون رابرت کاکس نشان می‌دهد که آنها هم در ظاهر امر چنین اعتقادی دارند. (سوال): همین شباهت ظاهری این سوال را مطرح می‌نماید که این دو مکتب چه تشابهات و چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. (فرضیه): به‌رغم وجود تشابه این دو مکتب در اعتقاد به پیشینی بودن عدالت نسبت به صلح و برخی موارد دیگر، اما به دلیل تفاوت‌های مهم فرانظری، این دو مکتب تفاوت‌های قابل‌توجهی با یکدیگر دارند. موضوعی که در ذیل سه محور «صلح و عدالت در عالم نظر»، «وضعیت صلح و عدالت در عصر کنونی« و «راه‌کارهای تغییر در نظام کنونی» واکاویده شده است. (تاریخچه): با توجه به اینکه آثار قابل‌توجهی در بررسی تطبیقی این دو مکتب وجود ندارد، (روش): این مقاله با بهره مندی از روش تطبیقی به بررسی تفاوت‌ها و تشابهات این دو مکتب پرداخته است. (یافته): یافته های مقاله حکایت از آن دارد که با توجه به نگرش همزمان رهبران انقلاب اسلامی به دو ساحت معنایی و مادی روابط بین الملل، می توان با بهره مندی از آموزه های ایشان خلاء های موجود در رویکردهای انتقادی روابط بین الملل را که عموماً نگرشی مادی به روابط بین‌الملل دارند را پُر نمود.

Peace and Justice Duality in thoughts of Leaders of Islamic Revolution and Neo-Gramscian Thinkers of International Relations

Peace and Justice are critical conceptions in the political thought of the leaders of the Islamic Revolution in Iran. Thinkers of Critical theory of International Relations, also, put much emphasis on the concepts. Meanwhile, some NeoGramscian thinkers such as Robert Cox enjoys a very remarkable status. Arguing that the US hegemony is based on three pillars of Power, Ideas and Institutions, Cox has seriously challenged the prevalent injustice in the current world order. That’s why, he argues, the order is unstable. Analyzing the political thoughts of the Leaders of the Islamic Revolution demonstrates that they, also, believe that there is a strong and meaningful correlation between two concepts of Justice and Peace. They believe that any stable Peace would be possible only after establishment of a Just order in International arena. Based on the viewpoints of both schools of thought, Justice is a base and a prerequisite for any stable Peace. Though their conception of the Justice and its meaning differ greatly, but they share the idea that Justice is the benchmark and cornerstone for any peaceful order. Utilizing comparative methodology, the present paper outlines the perspective of both parties on concepts of Peace and Justice, then scrutinizes the similarities and differences in their views. Findings of the paper demonstrate that due to the comprehensive approach of Leaders of Islamic Revolution that encompasses material and ideational factors, it is capable of covering the flaws in the arguments of the Critical Theories of International Relations, which solely focus on material factors.