مضامین و قضایای بنیادین سیاست و مدیریت جهادی امیرالمومنین در نهج‌البلاغه با استفاده از روش تحلیل مضمون

مدیریت جهادی کلیدواژه‎ای نوظهور در دانش سازمان و مدیریت است که در مدت‎زمان کوتاهی، توجه صاحب‎نظران بسیاری را به خود جلب کرده است. ازآنجاکه این مفهوم ریشه در فرهنگ اسلامی دارد، می‎تواند زمینۀ انتقال ظرفیت‎های موجود در پدیده «جهاد» به‎عنوان یک پدیدۀ ریشه‎دار ایدئولوژیک را در فضای سازمان و مدیریت و نیز مدیریت سیاسی جامعۀ اسلامی فراهم کند. این سوال مطرح است که باتوجه‎به در دسترس بودن نهج‎البلاغه به‎عنوان مهم‎ترین منبع دسترسی به بیانات امیرالمومنین† خصوصاً در دوران حاکمیت ایشان بر جامعه، آیا می‎توان مضامین و قضایای بنیادین مرتبط با سیاست و مدیریت جهادی ایشان را استخراج کرد. لذا هدف از این پژوهش، به دست آوردن مضامین و قضایای بنیادین سیاست و مدیریت جهادی در سیره و سخنان امیرالمومنین† در نهج‎البلاغه است تا بتواند معیاری فرازمانی و فرامکانی ارائه کند. در این پژوهش با استفاده از استراتژی پژوهش «مطالعه موردی» و ذیل آن، با به‎کارگیری روش «تحلیل مضمون»، با استفاده از نرم‎افزار تحلیل کیفی مکس کیودا، تمام متن نهج‎البلاغه در قالب 5255 کُد و در ده سطح تحلیل شد. یافته‎های این پژوهش، مضامین شکل‎گرفته‎ای در سطوح ده‎گانه هستند که ذیل سه بُعد «محیط امیرالمومنین†»، «ویژگی‎های ایشان» و «نظام سیاست و مدیریت جهادی» طبقه‎بندی شدند و شبکه مضامین منسجمی حول این موضوع به دست آمد. همچنین بیست‎ونه قضیه بنیادین توصیفی مبتنی بر این شبکه به دست آمد. به‎عنوان نتیجه نهایی پژوهش داده‎های به‎دست‎آمده از شبکه مضامین و قضایای بیست‎ونه‎گانه مبتنی بر آن در قالب سه بُعد، ده مولفه و سی‎ودو شاخص بازآرایی شدند.

Fundamental Themes and Theorems of Amir Mu’menan’s Jihadi Politics and Management in Nahj alBalaghah Using Content Analysis

Jihadi management is a new keyword in organizational and management knowledge that has attracted the attention of many experts in a very short time span. Since this concept is rooted in Islamic culture, it can provide the basis for transferring of the existing capacities in the phenomenon of “Jihad” as a rooted ideological phenomenon in the area of organization and management, as well as the political management of Islamic society. Considering the availability of Nahj alBalaghah as the most important source of access to the statements of the Amir alMu’menin, especially during his rule over society, the question is whether the fundamental themes and theorems related to his Jihadi politics and management can be elicited? Therefore, in order to provide a criteria beyond time and space, this study aims to elicit the basic themes and theorems of Jihadi politics and management in the life and speech of Amir alMu’menin in Nahj alBalaghah. The entire text of Nahj alBalaghah was analyzed while being hinted in 5255 codes and in ten levels using the MAXQDA qualitative analysis software by the strategy of “case study” method and subsequently the “content analysis” method. The findings of this study are the formed themes at ten levels, which were classified under the three dimensions of “Amir alMu’menin’s milieu”, “his characteristics” and “Jihadi politics and management system.” And a network of coherent themes related to this issue, as well as, twentynine basic descriptive theorems based on this network was obtained. As a final result of the research, the data obtained from the network of themes and the twentynine theorems based on that network were rearranged in the form of three dimensions, ten components and thirtytwo indicators.