کاوش در تل گپ کناره مرودشت، فارس

محوطه‌ی باستانی «تل گپ کناره»، در 5 کیلومتری جنوب‌غرب تخت‌جمشید، 3 کیلومتری شمال‌شرق مرودشت در حوضه‌ی رود کُر واقع شده است. این محوطه طی کاوش واندنبرگ، به دوره‌ی اسلامی و شغا، و بررسی علیزاده به دوران شغا / تیموران، آهن iii، هخامنشی، ساسانی و اسلامی تاریخ‌گذاری شده است. اولین فصل کاوش تل گپ در شهریور و مهر 1391 باهدف لایه‌نگاری و شناسایی تسلسل ادوار مختلف فرهنگی این محوطه، ارائه گاهنگاری نسبی و مطلق و بررسی فرهنگ فارس در طول هزاره‌ی سوم ق.م. صورت پذیرفت. در این فصل کاوش، دو گمانه در غرب و شرق محوطه ایجاد گردید که حدود 5.30 متر، شامل نهشته‌ها، لایه‌ها و ساختار‌های معماری مورد کاوش قرار گرفت. براساس سفال‌های به‌دست‌ آمده از کاوش و مقایسه با دیگر محوطه‌های حوضه‌ی رود کُر، می‌توان توالی استقراری تل گپ را به هشت فاز استقراری تقسیم نمود. استقرار در این محوطه در اواسط هزاره‌ی چهارم ق.م. شکل‌گرفته و تا اوایل هزاره‌ی دوم استمرار داشته است، سپس تا دوره‌ی ساسانی متروک شده و در قرون اولیه‌ی اسلامی قلعه‌ای بر روی تپه ساخته شده است. نتایج پتروگرافی صورت گرفته بر روی سفال‌ها، نشان می‌دهد که ترکیب تمامی سفال‌ها به‌جز یک قطعه از سفال‌های منقوش دوره‌ی اسلامی منشا مشابه داشته و مواد اولیه‌ی آن‌ها از منطقه تامین شده است؛ همچنین فراوان‌ترین جزء سازنده‌ی این سفال‌ها کانی‌کلسیت است که به‌صورت درشت‌دانه و گاه به‌صورت ریزدانه و ترکیب با زمینه است که این حالت، ارتباط مستقیم با زمین‌شناسی منطقه و رسوب‌گذاری آن دارد. تاکنون نظرات مختلفی در مورد گذر از دوره‌ی بانش به کفتری ارائه شده است. انتشار جدید نتایج کاوش‌های تل ملیان و با توجه به گونه‌شناسی و مطالعات صورت‌گرفته بر روی سفال‌های تل گپ، می‌توان فرهنگ کفتری را تداوم فرهنگی از دوره‌ی بانش دانست.