شواهدی از وجود دژی مربوط به ایالت الیپی در لایه های زیرین قلعه فلک الافلاک خرم آباد، لرستان

دره خرم‌آباد در منطقه زاگرس‌مرکزی دارای خصوصیات منحصر به‌فرد و ویژه‌ای است. در میانه دره و درست در جایی که رودخانه خرم‌آباد به سمت شمال‌غرب می‌چرخد و زاویه‌ای ایجاد می‌کند، صخره‌ای طبیعی وجود دارد که چشمه‌ای پرآب در زیر آن می‌جوشد و از جهات شرق، جنوب و جنوب‌غرب رودخانه خرم‌آباد آن را فرا گرفته است. در تابستان سال 1386 ش. کاوش لایه‌نگاری با ایجاد گمانه‌ای با ابعاد 3×3 متر در گوشه جنوب‌غربی حیاط دوم قلعه فلک‌الافلاک آغاز شد که در عمق پایانی 30/13متری به‌دلیل ایجاد پله به 2×1متر رسید. در پایان فصل دوم کاوش در سال 1387 ش.، 5 دوره فرهنگی، که به ترتیب از قدیم به جدید مربوط به سده‌های نهم و هشتم ق.م. (آهن ii پایانی)، دوره‌های فراهخامنشی، اشکانی، ساسانی و قرون متاخر اسلامی بود، مورد شناسایی قرار گرفت. طی فصل دوم کاوش لایه‌نگاری محوطه قلعه‌ی فلک‌الافلاک خرم‌آباد در سال 1387ش.، به نشانه‌هایی از وجود یک دیوار سترگ خشتی برخورد شد؛ این دیوار از عمق 30/6 متری کف حیاط دوم قلعه‌ی فلک‌الافلاک شروع ‌شده و تا سطح صخره‌ی طبیعی تپه در عمق حدود30/13 متری از کف آجرفرش حیاط قلعه ادامه یافت. این نوشتار بر آن است که بنا به شواهد لایه‌نگاری و وجود مواد فرهنگی قابل اعتنایی چون: سفال گونه لرستان و معماری به‌کار رفته در آن بیان دارد که احتمالاًَ این سازه‌ی خشتی به دژی از حکم‌رانان ایالت الیپی مربوط به قرون نهم وهشتم ق.م.تعلق دارد که در جریان حملات ویران‌گر یکی از پادشاهان آشور در اواخر قرن هشتم یا اوایل قرن هفتم ق.م. مورد هجوم واقع گردید و به آتش کشیده شد.