بررسی اوضاع سیاسی ـ اقتصادی حکومت اشکانیان در سال های 57-2 ق.م. (دوران پادشاهی ارد دوم و فرهاد چهارم) براساس مطالعه ی ترکیبات شیمیایی سکه های نقره با روش آزمایشگاهی PIXE

باستان‌سنجی ‌یا آرکئومتری[1] شاخه‌ای نسبتاً جدید از علم باستان‌شناسی است که در آن یافته‌های باستانی توسط شیوه‌های مختلفی از روش‌های آزمایشگاهی موردبررسی قرار می‌گیرند. سکه‌های تاریخی، از جمله داده‌های سودمند باستان‌شناسی است. سکه، معیار سودمندی برای شناخت مقیاس‌ها و اوزان در ادوار گذشته به‌شمار می‌رود، حتی با مطالعه‌ی شهرهایی که سکه در آن‌ها ضرب شده جغرافیای تاریخی آن مناطق را، می‌توان با دقت بیشتری ترسیم و تدوین نمود. در این پژوهش، مجموعه‌ی 15 سکه‌ی نقره متعلق به«اُرُد دوم» و «فرهاد چهارم» (57-2 ق.م.) با استفاده از روش آزمایشگاهی «پیکسی»، مورد طیف سنجی قرار گرفت. این ارزیابی، مبنی‌بر این فرض است که عناصر نادر موجود در سکه‌ها، به‌ویژه عنصر طلا، می‌توانند به‌عنوان شاخصی برای بررسی تعدد معادن در نظر گرفته شوند؛ هم‌چنین میزان غلظت عناصر، می‌تواند در تحلیل شرایط سیاسی و اقتصادی دوره‌ی مورد مطالعه، سودمند واقع شود. نتایج مطالعات نشان داد که در دوره اشکانی از معادن متعدد در ضرب سکه‌های نقره استفاده شده است. میزان بالای نقره در سکه‌های اُرُد دوم نسبت به سکه‌های فرهاد چهارم به وضعیت مساعد اقتصادی در دوره‌‌ی این پادشاه اشاره دارد، هم‌چنین نوسانات زیاد در سکه های فرهاد چهارم که در ضرابخانه‌ی میتردات‌کرت به ضرب رسیده‌اند، در مقایسه با سکه‌های اُرُد دوم که در ضرابخانه‌های اکباتان و لائودیسه ضرب شده، بیان‌گر تفاوت شرایط سیاسی- اقتصادی مناطق غربی و شرقی کشور، در زمان فرهاد چهارم می‌باشد. [1]. archeometry