>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی و شناخت مواد معدنی آرایه های لایه‌چینی و طلاچسبان دوره‌ی صفوی در عمارت چهل‌ستون قزوین  
   
نویسنده حاجی سید جوادی محسن ,فهیمی فر اصغر ,حمزوی یاسر
منبع پژوهش هاي باستان شناسي ايران - 1399 - دوره : 10 - شماره : 25 - صفحه:225 -240
چکیده    دیوارنگاره‌های تزئینی عمارت چهل‌ستون قزوین که دو دوره‌ی زمانی اوایل حکومت صفوی و یک دوره‌ی زمانی حکومت قاجار را شامل می‌شود، در حوزه‌ی مطالعات ساختاری و سبک‌شناسی کمتر مورد توجه قرار گرفته و بررسی آن‌ها با توجه به تقدم زمانی تشکیل نسبت به دیگر دیوارنگاره‌های بناهای دوره‌ی صفوی(بالاخص بناهای اصفهان)، به‌منظور شناخت سیر تحولات این هنر ضروری به‌نظر می‌رسد. پرسش اصلی این پژوهش حول محور شناخت ساختار معدنی و بررسی افتراق و اشتراک فن آرایه‌های لایه‌چینی و طلاکاری دولایه‌ی مربوط به دوره‌ی صفوی بنای مذکور است؛ و فرضیه، برمبنای عدم تفاوت در مواد معدنی و فنون در دو دوره‌ی زمانی کوتاه متوالی اتخاذ شده است. هدف پژوهش، شناخت تفاوت‌های احتمالی ساختار مواد معدنی و فنون لایه‌چینی و طلاکاری در آن دو دوره‌ی بناست. از آن‌رو، بخش غربی دالان جنوبی و نقوش گیاهی دو دوره که روی همدیگر قرار داشتند، انتخاب و به کمک ابزار دندانپزشکی تا عمق لایه‌ی بستر گچی نمونه‌برداری شدند. پس از بررسی‌های ماکروسکوپی و کدگذاری نمونه‌ها، دو نمونه‌ی منتخب که بتوان لایه‌های دیوارنگاره‌های دو دوره را تا بستر کنار هم مطالعه نمود، برای شناخت عنصری و تصاویر میکروسکوپی توسط دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی (semedx) مورد بررسی قرار گرفتند؛ و نیز به‌منظور دستیابی به ترکیب فازی مواد، لایه‌های مختلف آرایه‌های لایه‌چینی و طلاکاری به‌صورت مجزا (لایه‌ی طلا، لایه‌ی گِل سرخ، بستر گچی) توسط دستگاه آنالیز پراش پرتو ایکس (xrd) بررسی شدند. درمجموع، 8 نمونه برای آزمایش‌های مذکور مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان از اشتراک فنون اجرای لایه‌چینی و طلاکاری دو دوره با کمی تفاوت در خلوص ورق طلا و گچ بستر مورد استفاده دارد؛ ورق طلای دوره‌ی اول دارای ناخالصی‌های فلزی و بستر گچی آن حاوی فاز انیدریت است که در دوره‌ی دوم دیده نمی‌شود. نتایج حاصله می‌تواند در زنجیره‌ی بررسی‌های هنر دیوارنگاری موثر بوده و به‌منظور مطالعات آتی، شناخت مواد آلی (بست) مورد استفاده‌ی آرایه‌های بنا پیشنهاد می‌گردد.
کلیدواژه Sem-Eds ,Xrd ,لایه‌چینی، طلاکاری، چهل‌ستون قزوین
آدرس دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده ی هنر, گروه پژوهش و تاریخ هنر, ایران, دانشگاه تربیت‌مدرس, دانشکده‌ی هنر, گروه پژوهش و تاریخ هنر, ایران, دانشگاه هنر اسلامی تبریز, دانشکده‌ی حفاظت آثار فرهنگی, گروه مرمت و باستان‌‌سنجی, ایران
 
   Study and Recognition of Mineral Matter of Pastiglia Layer and Gliding of Safavid Period in Qazvin Chehelsotoun  
   
Authors Fahimifar Asghar ,Hajisayyedjavadi Sayyed Mohsen ,hamzavi yaser
Abstract   
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved