|
|
|
|
شهر سیمره از شکل‌گیری تا انقراض (مطالعۀ عوامل موثر در مکان‌گزینی، گسترش و انقراض شهر سیمره)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
یوسف وند یونس ,کرم‌زاده فرشاد
|
|
منبع
|
پژوهش هاي باستان شناسي ايران - 1399 - دوره : 10 - شماره : 27 - صفحه:151 -172
|
|
چکیده
|
سیمره/ صیمره، یکی از شهری مهم ناحیۀ غربی ایران در سده‌های آغازین دوران اسلامی است که متون تاریخی به موقعیت آن در منطقۀ جبال و در حدفاصل خوزستان و کوهستان زاگرس اشاره کرده‌اند. این شهر پس از یک دوره حیات کوتاه‌مدت اما پررونق، در اوایل سدۀ پنجم هجری متروکه می‌شود. باوجود پیشینۀ نسبتاً طولانی‌مدت مطالعات باستان‌شناسی در این شهر، امروزه ابهامات و پرسش‌های چندی در رابطه با موقعیت مکانی دقیق آن در جغرافیای امروزی منطقه و دلایل واقعی انقراض آن مطرح است. علاوه‌بر این، بررسی نقش عوامل مختلف در رونق و توسعۀ این شهر ازجمله مواردی است که در پژوهش‌های پیشین مغفول مانده است. هدف پژوهش حاضر آن است تا با بررسی متون تاریخی و شواهد باستان‌شناسی ضمن رفع ابهام در مورد موقعیت مکانی شهر سیمره، تاثیر متغیرهای زیست‌محیطی، عوامل انسانی و تحولات سیاسیتاریخی در روند مکان‌گزینی، گسترش و فروپاشی این شهر بررسی شود. پرسش‌های تحقیق از این قرار است؛ 1. موقعیت مکانی شهر تاریخی سیمره در جغرافیایی امروزی منطقه با کدام محوطه منطبق است؟ 2. عوامل موثر در مکان‌گزینی (شکل‌گیری)، رشد و گسترش و انقراض شهر سیمره کدامند؟ بر این‌اساس، فرضیات عبارتنداز: موقعیت شهر تاریخی سیمره با شهر «دره‌شهر» امروزی منطبق است. برخورداری‌های زیست‌محیطی و موقعیت راهبردی این شهر در مسیر راه‌های ارتباطی خوزستان به غرب ایران باعث شکل‌گیری و توسعۀ شهر سیمره در سده‌های آغازین اسلامی شده است و حوادث طبیعی و تحولات سیاسیتاریخی باعث انقراض این شهر شده است. روش پژوهش تاریخی است و اطلاعات آن با استفاده از مطالعات اسنادی و بازدیدهای میدانی گردآوری شده است. نتایج نشان می‌دهد که مکان شهر تاریخی سیمره با محوطۀ معروف به «کَلِک» در حاشیۀ جنوب‌غربی شهر امروزی دره‌شهر منطبق است. در مرحلۀ تکوین، عوامل تدافعی و امنیتی بیشترین نقش را در مکان‌گزینی این شهر داشته است. موقعیت راهبردی این شهر بر سر راه ارتباطی و بازرگانی خوزستان به غرب ایران در کنار برخورداری‌های زیست‌محیطی و توجه امرای آل‌حسنویه (330406ه.ق./ 9411015م.) به آن، رشد و شکوفایی آن در سده‌های آغازین اسلامی را موجب‌شده که تا اوایل سدۀ پنجم هجری حیات آن ادامه داشته است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد در کنار زلزله، عوامل سیاسیتاریخی و کاهش رونق راه‌های ارتباطی منطقه، که به‌‌‌دنبال انقراض حکومت آل‌حسنویه رخ داده، بیشترین تاثیر را در متروک‌شدن این شهر داشته است.
|
|
کلیدواژه
|
شهر سیمره، عوامل زیست محیطی و انسانی، شواهد تاریخی و باستان شناسی
|
|
آدرس
|
دانشگاه تربیت مدرس, دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی, گروه باستان شناسی, ایران, پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
The City of Seymareh from Formation to Extinction:Study of Affective Factors in Location, Extension and Extinction of Seymareh City
|
|
|
|
|
Authors
|
Yuosofvand Yuonos ,Karamzadeh Farshad
|
|
Abstract
|
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|