مطالعه‌ی باستان‌سنجی سفال‌های گورستان عصر مفرغی کِشیک شهرستان نیکشهر

کشف اتفاقی گورستان پیش‌ازتاریخی کشیک در شهرستان نیکشهر استان سیستان و بلوچستان منجر به شناسایی آثار قابل‌توجه بسیاری ازجمله فلزات، سفال‌هایی گوناگون و غیره گردید. در همین‌راستا مطالعه‌ی حاضر برروی خمره‌ی منسوب به چرخه‌ی زندگی و تعداد 9 قطعه‌ی دیگر از سفال‌های به‌دست‌آمده که از این گورستان کشف شدند، صورت گرفته است. به‌همین‌منظور نمونه‌ها با استفاده از روش‌های آنالیزی و آزمایشگاهی میان‌رشته‌ای همانند پتروگرافی مقاطع نازک و آنالیز پراش پرتوایکس به‌روش پودری آزمایش گردید، تا به پرسش‌هایی از قبیل: چگونگی فنِ ساخت(؟) تفاوت‌ها و شباهت‌های ساختاری(؟) و همچنین نوع کانی‌های تشکیل‌دهنده‌ی سفال‌ها(؟) برای به‌دست آمدن منشا کانسارهای آن‌ها پرداخته شود؛ ازاین‌رو با توجه ‌به یکسان بودن عناصر کانی‌های موجود در خاک منطقه، نتایج حاصل از روش‌های فوق نشان‌دهنده‌ی استفاده از خاک‌هایی با منشا آبرفتی و منطقه‌ای رودخانه‌ی کشیک برای تمام سفال‌ها دارد که حاکی از منشا محلی و بومی سفال‌های بررسی‌شده در این منطقه است؛ هم‌چنین در ساخت سفال‌ها هیچ‌گونه تنوعی از کانی‌ها مشاهده نمی‌شود و تمام آن‌ها از خصوصیات کانی‌شناسی و فناوری همسانی پیروی می‌کنند. فنِ ساخت چرخ‌ساز سفال‌ها باتوجه‌به هم‌سویی یکسان حفره‌ها در مقاطع عرضی مشهود است. حضور کانی‌های کلسیت در سفال‌های 4، 5 و 10 نشان‌دهنده‌ی دمایی تاحدود 850 درجه‌ی سانتی‌گراد است که برای سایر سفال‌ها دما فراتر از آن پیشنهاد می‌گردد. درنهایت باتوجه‌ به آنالیزهای صورت گرفته تشابه تمام نمونه‌ها را چه از لحاظ مواد مورد استفاده در ساخت و چه تکنیک و نحوه‌ی ساخت را یکسان معرفی می‌نمایند.

Archaeometrical study of Bronze Age Potteries of Keshik Cemetery in Nikshahr

Archeaometric studies were carried out on fragments of very important jar called Life Cycle Jar and 9 other pieces of potteries which were obtained from rescue archaeological excavation by Haidari in the Keshik cemetery during 2010. All samples were tested using Interdisciplinary laboratory analysis methods similar to petrography and xray diffraction analysis with powder method and the techniques of construction, the differences and structural similarities, and the type of mineral to obtain the origin of their deposits were studied. Due to the uniformity of the existed mineral elements in the soil, the results of the above methods indicate the use of soils with alluvial and regional origin of the Keshik River for all potters, which indicate the local origin of the pottery studied in the area. Also, no variety of minerals is observed in the making pottery, and all of them follow the consistency characteristics of mineralogy and technology. Pottery tufts manufacturing technology is evident in cross sections due to the same alignment of cavities. Regarding the presence of calcite minerals inpotteries4,5and10,temperatures of up to850°C and for other potteries beyond that can be suggested. Finally,according to the analyzes carried out, all selected samples represent the same and similar structural elements and minerals in the study area and as a result of the indigenous nature of the production of ceramics.The conducted analyzes present the similarity of all samples,both in terms of the materials used in the fabrication and the technique and the manufacturing method.Archeaometric studies were carried out on fragments of very important jar called LifeCycle Jar and 9 other pieces of potteries which were obtained from rescue archaeological excavation byHaidari in the Keshik cemetery during 2010. All samples were tested using Interdisciplinary laboratory analysis methods similar to petrography and xray diffraction analysis with powder method and the techniques of construction, the differences and structural similarities, and the type of mineral to obtain the origin of their deposits were studied.