پژوهشی پیرامون لوله های شیشه ای درهای ال-اونتَش- نپیریشَ، آزمایش و مطالعه آن ها با روش فلئورسانس پرتو مجهول

در کاوش‌های «ال-اونتَش- نپیریشَ» (محوطه‌ی مشهور به «چغازنبیل»)، لوله‌های شیشه‌ای به‌دست آمده که تاکنون تحقیق جامعی درباره‌ی آن‌ها در قالب یک مقاله تحقیقی صورت نگرفته است. این لوله‌ها به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین شیشه‌های ایران و درواقع به‌عنوان عنصری تزیینی در قاب‌های درهای چوبیِ دو لنگه‌ی برخی از نیایشگاه‌های زیگورات چغازنبیل جای گرفته بوده‌ݠند. لوله‌ها از شیشه‌ی نیمه‌شفاف ساخته شده و درون برخی از آن‌ها قالب‌های میله‌ای از جنس مفرغ هویدا، کشف شده است، از این نوع لوله‌ها تنها از در زیگورات چغازنبیل پیدا شده است. هدف اصلی این مقاله، آشنایی با هنر شیشه‌گری در دوره‌ی عیلام میانه و به‌خصوص این شیشه‌ها است. در ابتدای این پژوهش، باید به چند پرسش اساسی پرداخت؛ نخست، این‌که نمونه‌های مذکور، آیا نمونه‌های مشابهی داشته‌اند؟ و چگونگی راه‌یابی آن‌ها در موزه‌های دنیا به چه شکل بوده است؟ و پرسش‌هایی در مبحث آنالیز مواد که این شیشه‌ها از چه موادی ساخته شده است؟ و عامل اصلی رنگ نمونه‌ی آزمایشی چه بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها از دو روش کتابخانه‌ای و مطالعات آزمایشگاهی استفاده گردیده، و نهایتاً نتایج حاصله از مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که در تهیه‌ی این شیشه از مقدار مناسبی سیلیس به‌عنوان ماده‌ی اصلی و از خاکستر گیاهان به‌عنوان مواد گدازه‌آور و موادی نیز به‌عنوان عامل ایجاد رنگ آبی مورد استفاده قرار گرفته است.