مطالعه تطبیقی برهمکنش‌های منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای از دوره شوشان میانی جدید تا شوش الف پایانی بر اساس سفال‌های مکشوفه از تپه سنجر، خوزستان

کاوش‌های باستان‌شناسی تپه سنجر در سال‌های 1386 و 1388 توسط علیرضا سرداری‌زارچی انجام شد. با کاوش لایه‌های مربوط به شوشان جدید2 و شوش الف پایانی در پایین‌ترین لایه‌های گمانه‌های a و f و پیدا شدن قطعات سفالی مربوط به فازهای شوشان میانه جدید و شوشان جدید1 در بررسی‌ها و همچنین موقعیت قرارگیری تپه سنجر در منتهی‌الیه شمالی دشت شوشان، چگونگی برهم‌کنش‌های سفالی تپه مذکور در بُعد منطقه‌ای با محوطه‌های دشت شوشان و در بُعد فرامنطقه‌ای با نواحی پیرامون دشت شوشان که با آن پیوستگی جغرافیایی داشتند مورد توجه قرار گرفت. پرسش مورد نظر در زمینه‌ی مطالعه‌ی سفال‌ها این بود که تغییرات شکل‌گرفته در سفال‌های فازهای شوشان میانه تا شوش الف پایانی در دشت شوشان و مناطق اطراف آن تا چه حد در سفال‌های به‌دست آمده نمود دارد و فرضیات مطرح شده در مورد تحولات دشت شوشان تا چه حد با تغییرات سفالی هم‌خوانی دارند. با توجه به کمبود کاوش‌های انجام شده در فازهای مربوط به اواخر پیش‌ازتاریخ در دشت شوشان طی سال‌های اخیر چنین مطالعاتی به درک جامع‌تر ما از تحولات و برهم‌کنش‌های این منطقه مهم باستان‌شناسی خاورنزدیک کمک بیشتری می‌کنند. مقایسه‌ی منطقه‌ای این سفال‌ها نشان داد که طی فازهای شوشان میانه‌ی جدید تا شوش الف پایانی یکسانی و شباهت زیادی بین فرهنگ‌های سفالی حاکم‌بر دشت بوده است. در بُعد فرامنطقه‌ای نیز فارس در تمام فازهای مورد مقایسه با فازهای معاصر در دشت شوشان که شامل باکون ب2، گپ، باکون a و لپویی هستند، بیشترین شباهت سفالی را با سفال‌های سنجر نشان می‌دهد که این امر نشان می‌دهد در اواخر دوران پیش‌ازتاریخ، منطقه‌ی فارس  نقش اساسی در ایجاد شبکه‏ای پیچیده از نظام اجتماعیاقتصادی با دشت شوشان داشته است.