سیاست شهرسازی سلوکیان در سرزمین های مفتوحه

سلوکیان که پس از مرگ اسکندر در متصرفات شرقی امپراتوری وی به‌قدرت رسیدند، برای اداره‌ی این قلمرو پهناور، نیاز به عناصری داشتند که بتوانند در مواقع ضروری بر آن‌ها تکیه کنند. پادشاهان این سلسله برای تحقق این هدف، شهرهایی را در سراسر سرزمین‌های مفتوحه، از جمله ایران، بین‌النهرین و سوریه احداث یا تجدیدبنا نمودند. احداث این شهرها تغییرات عمده‌ای را در ساختار اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مردمان آن نواحی به‌وجود آورد. این شهرها متناسب با فرهنگ یونانی ساخته شدند و حضور بازرگانان و سپاهیان یونانی و مقدونی موجب شد تا تفاوت عمده‌ای با شهرهای گذشته داشته باشند. هدف این تحقیق پاسخ به این پرسش‌ها است که سیاست شهرسازی سلوکیان در سرزمین‌های مفتوحه تابع چه عواملی بوده است و از سوی دیگر این سیاست چه تاثیری بر زندگی مردم ساکن در سرزمین‌های مزبور داشت؟ دلیل اصلی ساخت شهرهای جدید توسط دولت سلوکی چه چیزی بوده است؟ با بررسی این سیاست به‌نظر می‌رسد با احداث شهرهای جدید مردم این شهرها تحت‌تاثیر اهداف دولت سلوکی قرار می‌گرفتند. این پژوهش به‌روش کتابخانه‌ای و برمبنای متون مرجع، منابع تاریخی و تحقیقات صورت‌گرفته در این زمینه و نیز با تحلیل مطالب به‌روش علمی و استدلال منطقی مباحث متناقض مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که هر چند سلوکیان با هدف سلطه‌ی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و اشاعه‌ی هلنیسم اقدام به شهرسازی در سرزمین‌های مفتوحه نمودند، اما در درازمدت به‌جز در مواردی اندک به این هدف نرسیدند و می‌توان اذعان داشت که فرجام آن برای سلوکیان موفقیتی در پی نداشت. مردم این شهرها هرگز نتوانستند حال‌و‌هوای شرقی خود را فراموش کنند و با مقاومت در همه‌ی ابعاد و هم‌چنین میل و علاقه‌ی آنان به فرهنگ بومی و تجربیات نیاکانشان، بعداز گذشت سال‌ها به حالت اول خود برگشتند.