بررسی سنت های تدفینی در دوره ساسانی بر اساس یافته های باستان شناسی

مطالعه و کنکاش درباره‌ی سنت‌های تدفینی و آداب مربوط به آن، همواره اطلاعات ارزشمندی در ارتباط با فرهنگ معنوی جوامع انسانی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد. در ادوار مختلف تاریخ زندگی بشر شیوه‌های بسیار متنوعی جهت دفن اجساد شکل‌گرفته که در راستای آموزه‌های دینی، قوانین حکومتی، جبر محیطی، نوع اقلیم و غیره رواج یافته است. در دوران ساسانی نیز شاهد چنین تنوعی در سنت‌های تدفینی هستیم؛ البته در این دوران با رسمی‌شدن آیین زرتشت به‌عنوان دین رسمی امپراتوری، عرضه‌داشت جسد در هوای باز، تنها شیوه‌ی تدفین قابل‌قبول حکومت بود و اجرای دیگر شیوه‌های تدفین، مجازات‌های سنگینی در‌پی داشت. اما باتوجه به گستردگی قلمرو ساسانی، تنوع شرایط محیطی و وجود جمعیت‌ۀای مذهبی (مسیحی، یهودی، بودایی و ...) به‌نظر می‌رسد در این دورهشیوه های گوناگونی از تدفین اعمال شده باشد. پژوهش پیشِ‌رو قصد دارد به‌شیوه‌ی کتابخانه‌ای و برمبنای بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی گزارش شده، به این پرسش پاسخ دهد که انواع شیوه‌های تدفین در این دوره چگونه بوده و بر این مبنا به طبقه‌بندی و گونه‌شناسی انواع مختلف تدفین در سرتاسر امپراتوری ساسانی می‌پردازد تا در این راستا درک بهتری از فرهنگ تدفین دوره‌ی ساسانی ارائه گردد. این تدفین‌ها از نظر ساختاری به انواع مختلفی ازجمله: صخره‌ای، چاله‌ای، خمره‌ای، خشتی و آجری، سنگ‌چین و قبوری بدون ساختار مشخص، تقسیم می‌شوند. نمونه‌هایی از چنین شیوه‌های تدفین در بخش‌هایی از ایران کنونی، آسیای مرکزی، بین‌النهرین و حوزه‌ی جنوبی خلیج‌فارس شناسایی شده است؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر، ارائه‌‌ی انواع سنت‌های تدفینی به‌منظور شناخت هر چه بیشتر ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و مذهبی جامعه‌ی دوران ساسانی است.