بررسی اثربخشی آموزش خود مراقبتی مبتنی بر کتابچه آموزشی بر سلامت جسمانی و روانی بیماران با تعویض مفصل لگن

زمینه و هدف : با وجود اینکه تعویض مفصل لگن از موفق ترین اعمال جراحی ارتوپدی بوده و از آن به عنوان جراحی قرن نامبرده می شود اما دوره بازتوانی پس از این جراحی معمولا طولانی بوده و می تواند سلامت جسمی و روانی بیماران را تحت تاثیر قرار دهد. این مطالعه با هدف بررسی اثر بخشی آموزش خود مراقبتی مبتنی بر کتابچه آموزشی بر سلامت جسمانی و روانی بیماران با تعویض مفصل لگن انجام شده است.روش بررسی: در این کارآزمایی بالینی تصادفی شده با گروه کنترل، تعداد60 نفر از بیماران مراجعه کننده به دو بیمارستان منتخب دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1395، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمون و کنترل (هر کدام 30 نفر) قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه کیفیت زندگی sf-36 بود. در ابتدای مطالعه، شرکت کنندگان فرم مشخصات دموگرافیک را تکمیل کردند. سپس به بیماران گروه آزمون، آموزش خود مراقبتی با استفاده از کتابچه آموزشی، به مدت 5 جلسه 45 - 30 دقیقه ای داده شد. شرکت کنندگان روز ترخیص از بیمارستان و هشت هفته پس از ترخیص، حین مراجعه به درمانگاه، پرسشنامه کیفیت زندگی sf - 36 را تکمیل کردند. . داده ها توسط نرم افزار spss 20 و با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (کای دو، ویلکاکسون، من ویتنی) تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: به طور کلی، در هر دو گروه، میانگین نمرات سلامت جسمانی و روانی دو ماه پس از ترخیص نسبت به زمان ترخیص افزایش معنی داری یافته بود (0.05>p). اما میزان این تغییرات در دو گروه متفاوت بود. به این صورت که تغییرات نمره سلامت جسمانی و روانی، حین ترخیص و دو ماه پس از آن در گروه آزمون به ترتیب 9/78±17/33 و 12/47 ±27/69 و در گروه کنترل 9/45 ± 5/29 و 14/72 ± 5/49 محاسبه شد. مقایسه میانگین این تغییرات در دو گروه نشان داد افزایش در میانگین نمرات سلامت جسمانی و روانی در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل بیشتربوده است . (0.001>p).نتیجه گیری: استفاده از روش آموزش خود مراقبتی مبتنی بر کتابچه آموزشی سبب ارتقای سلامت جسمانی و روانی بیماران با تعویض مفصل لگن . لذا پیشنهاد می شود این روش بیش از پیش در برنامه های آموزشی بیماران تحت جراحی تعویض مفصل لگن مورد استفاده قرار گرفته و در پژوهش های بعدی اثربخشی سایر روش های نوین آموزشی نظیر آموزش مبتنی بر شبکه های اجتماعی بررسی می شود.

Effect of Self-care Training Using Educational Booklet on Physical and Mental Health of the Patients Undergoing Hip Joint Replacement Surgery

Background Aims: Although hip joint replacement is one of the most successful orthopedic surgeries and is referred to as the operation of the century, the rehabilitation period after this surgery is usually lengthy and can affect the physical and mental health of the patients. This study aimed to evaluate the effectiveness of selfcare training using the educational booklet on the physical and mental health of the patients undergoing hip joint replacement surgery. Methods: In this randomized controlled clinical trial, 60 patients were selected using convenience sampling method from those who had referred to two selected hospitals of Iran University of Medical Sciences during 2016 and were divided into experimental (n=30) and control (n=30) groups. Data were collected using demographic characteristics form and SF36 Quality of Life Questionnaire. At the beginning of the study, the demographic characteristics forms were completed by the study participants. Afterward, the patients in the experimental group were given selfcare training using an educational booklet. The training was completed in 5 sessions, and each session lasted 3045 minutes. The SF36 Quality of Life Questionnaire was completed by the participants on the day of discharge and eight weeks later when they visited the clinic again. Data were analyzed using SPSS software (version 20) through descriptive statistics (i.e. frequency, frequency percentage, and mean ±SD) and inferential statistics (i.e. Chisquare, Wilcoxon, and MannWhitney tests). Results: In general, a significant increase was observed in the mean scores of physical and mental health in both groups two months after the discharge, compared to those obtained at the time of discharge (P<0.05). However, the extent of differences in scores was different in the two groups. The changes in the physical and mental health scores during the discharge and two months later in the experimental group were estimated at 17.33 ±9.78 and 27.69 ±12.47, respectively. However, the changes in the physical and mental health scores during the discharge and two months later in the control group were obtained at 5.29 ±9.45 and 5.49 ±14.72. Comparison of mean scores of changes in both groups revealed that there was a significant increase in the mean scores of physical and mental health in the experimental group, compared to the controls (P<0.001). Conclusion: Based on the results, the adoption of selfcare training using the educational booklet promoted the physical and mental health of the patients who had undergone hip joint replacement surgery. Therefore, it is suggested that this training method should be used more frequently in the educational programs of patients who undergo hip replacement surgery. Moreover, future researches should examine the effectiveness of novel educational methods, such as education using social networks