مقایسه اثربخشی بسته تن‌انگاره سالم و درمان شناختی- رفتاری بر باورها نسبت به ظاهر نوجوانان

مقدمه: نوجوانان با نارضایتی تن انگاره از زمره افرادی هستند که نیازمند توجه جدی از طرف جامعه درمانی و آموزشی می باشند. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بسته تن‌انگاره سالم و درمان شناختی- رفتاری بر باورها نسبت به ظاهر نوجوانان 12 تا 15 ساله دارای نارضایتی تن‌انگاره انجام شد. روش کار: روش پژوهش نیمه تجربی در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. 60 نفر از نوجوانان 12 تا 15 ساله مدارس متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 1403-1402 از طریق نمونه گیری هدفمند مبتنی بر ملاک‌های ورود انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و گروه کنترل (هر گروه 20 نفر) گمارده شدند. جهت سنجش نارضایتی تن‌انگاره از مقیاس 9 گویه‌ای از پرسش‌نامه کامل 68 ماده‌ای ارزیابی نگرش افراد درباره‌ی ابعاد تصویر بدنی خویش استفاده شد. برای سنجش متغیر وابسته، مقیاس باورها نسبت به ظاهر 20 سوالی اسپنگلر استفاده شد. دو گروه بسته تن انگاره سالم و درمان شناختی- رفتاری کش طی 8 جلسه (90 تا 120دقیقه ای) تحت آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم افزار spss-26  انجام گرفت. یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که در میزان باورها نسبت به ظاهر نوجوانان با نارضایتی تن انگاره بین گروه آموزش تن انگاره سالم و درمان شناختی-رفتاری با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (p<0/01). همچنین نتایج نشان داد که بین گروه آموزش تن انگاره سالم و گروه درمان شناختی- رفتاری بر باورها نسبت به ظاهر نوجوانان با نارضایتی تن انگاره تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: بنابراین نتیجه این پژوهش نشان داد که با توجه به تاثیر دو مداخله بسته تن انگاره سالم و درمان-شناختی رفتاری بر بهبود باورها نسبت به ظاهر نوجوانان دارای نارضایتی تن انگاره، استفاده از این دو درمان در مراکز روانشناسی نوجوانان برای نوجوانان با نارضایتی تن انگاره پیشنهاد می شود.

comparison of the effectiveness of the healthy body image package (hbip) and cognitive-behavioral therapy (cbt) on beliefs about appearance

introduction: adolescents with body dissatisfaction require serious attention from therapeutic and educational communities. this research aimed to determine the effectiveness of the healthy body image package (hbip) and cognitive-behavioral therapy (cbt) on beliefs about appearance in 12 to 15-year-old adolescents with body dissatisfaction.method: the research employed a quasi-experimental method with pre-test, post-test, and follow-up phases, including an intervention group and a control group. sixty adolescents from isfahan high school were randomly assigned to the intervention and control groups. body dissatisfaction was assessed using a 9-item scale from the 68-item attitudes towards physical appearance questionnaire (cash & pruzinsky, 1990). the dependent variable, beliefs about appearance, was measured using a 20-item appearance beliefs scale (spangler, 1999). the intervention groups received either the hbip or cbt in eight sessions (90 to 120 minutes each), while the control group received no intervention. data analysis was performed using repeated measures analysis of variance and bonferroni post hoc test in spss-26.results: the results showed a significant difference in beliefs about appearance between the hbip and cbt groups and the control group (p<0.01). however, no significant difference was found between the hbip and cbt  groups.conclusion: therefore, considering the impact of both interventions on improving beliefs about appearance in adolescents with body dissatisfaction, the use of these treatments in adolescent psychology centers is recommended.